
Telefon/tabletin aşırı kullanımının, çocuklarımıza fiziksel, sosyal ve ruhsal açıdan zarar verdiği bilinen bir gerçek. Çocukların gelişim ve öğrenme çağları boşa gitmekle kalmıyor, belki onlara kalıcı zararlar veriyor. Özellikle yedi yaşa kadar olan zaman çok kıymetli.
Çocukların yedi yaşına kadar edindikleri el ve hareket becerilerinin, yedi yaşından sonra zekaya dönüştüğüne dair bir iddia var. Bu yüzden ABD'de 160 okulu bulunan Waldorf okullarında teknoloji hiç kullanılmıyor. Çocuklar çamurla oynuyorlar, örgü örüyorlar, hikaye uyduruyorlar. İşin ilginç tarafı bu okula çocuklarını gönderenler arasında Silikon Vadisinde bulunan teknoloji şirketlerinin yöneticileri de var.
Bu iddia doğruysa çocuklarımızı mümkün olduğunca telefon/tablet ekranlarından uzak tutmamız, onları harekete, el becerilerine kısacası gerçek hayata yönlendirmemiz şart.
2-3 yaşından küçük çocuk ve bebeklerin durumu daha kritik, çünkü onların hiç ekran görmemesi gerekiyor. Ekran onlarda psikolojik açıdan geri dönülemez hastalıklara yol açabiliyor.
Çocukları telefon/tablet'ten uzaklaştırmak ise oldukça zor. Biz oyun oynamasak bile çocuk çevresinden bu oyunları keşfediyor. Bir bakmışızki çocuğumuz elinden telefonu atmayan adeta bir oyun bağımlısı olmuş.
Bu yüzden çocukları bir yandan telefon/tablet'ten uzaklaştırırken, bir yandan da yeni uğraşlarla onları meşgul etmemiz gerekiyor. Fakat biz malesef çocuklarımızla vakit geçiremiyoruz, onlara bir uğraş sunamıyoruz ve telefonların verdiği bu "ücretsiz hizmeti" memnuniyetle kabulleniyoruz.
Telefon/tabletle oynamak yerine, çocuklarımızın gelişmelerine destek olacak ve evde kolayca oynanabilecek oyunlar var. Ben denediğim ve faydalı gördüğüm iki tanesine değinmek istiyorum.
Evcilik Oynamak:
4-6 yaşlarında benim en sevdiğim oyun, evin önündeki küçük kum yığınında bir tahta parçasıyla virajlı yollar yapmak ve arabamı burada sürmekti. Şehir hayatında malesef böyle bir imkan yok. Fakat buna alternatif olarak evin içinde battaniye, yorgan ile benzer bir ortam oluşturabilirsiniz. Battaniyeyi öylesine serip, battaniyenin bazı yerlerini kabartarak veya altına yastık vs. koyarak, çocukla beraber yollar, dereler, tepeler, evler yapabilirsiniz. Siz de destek olursanız, çocuk saatlerce sıkılmadan oynayabiliyor. Battaniyetin uçlarına kıvırarak şekilli evler de yapmanız mümkün. Hatta karton, yapıştırıcı, makas kullanarak evin içine mobilyalar, evin bahçesine de ağaçlar yapabilirsiniz.
İp Atlamak:
Bu çocuğunun koordinasyonu ve reflekslerini de geliştiren bir oyun. Kaliteli bir ip alarak (kalın ip şeklinde olanlar değil, tel şeklinde olanlar) tek başınıza bile çocuğa ip atlatabilirsiniz. Bunun için ipin bir ucunu koltukların arasına sıkıştırın, diğer ucunu da siz alın ve seri bir şekilde değil, teker teker çocuğunuza ip atlatın. Burada önemli bir nokta var. Çocuk başlarda neredeyse hiç atlayamacağı için, ipten ister atlasın ister atlayamasın hepsini sayın. Böylece çocuğun motivasyonunda bir azalma olmayacaktır. Bu şekilde günde 10-20 atlamadan, 100'lü atlamalara doğru bir ilerleme sağlayabilirsiniz.
Son olarak telefonlara oyun yüklemeyi öğrenmiş çocukların telefonda oyun oynamasını engellemek için şunlar yapılabilir:
1. En kestirme çözüm pin, parola, parmak izi koruması ile çocuğun telefonu açmasını engellemek.
2. Bu mümkün değil ise telefona uygulama yüklenmesini zorlaştırmak gerekiyor. Apple telefonlarda uygulama yüklemeyi pin, parola ile engellemenin mümkün olduğunu zannediyorum.
3. Android'de durum biraz daha zor. Uygulama yüklemeyi izne bağlayan Applock gibi uygulamalar var. Bu uygulamalar kullanılabilir. Buna alternatif olarak benim en beğendiğim yol "Goople Play"den çıkış yapmak, yani "Google Play"deki hesabı silmek. Eğer google uygulamalarına (Youtube, Gmail, Haritalar) giriş yapmak telefon sahibi için çok elzem değilse bu mükemmel bir çözüm.
Tabletlerde oyun oynamayı sınırlandırmak ise telefona göre daha kolay:
1. Tabletteki oyunları kaldırdıktan sonra ayarlardan internet bağlantısını kesmek yeterli (internet aldığı ağın şifresini unutturarak veya ağın şifresini değiştirerek).
2. Çocuğunuzun hergün belli bir süre oyun oynamasını istiyorsanız, tablette çocuğunuz için bir Google hesabı açmanız ve Google'ın Family Link uygulamasını tablete, Family Link Manager uygulamasını da kendi telefonunuza yüklemeniz gerekiyor. Eşleştirme yaptıktan sonra tablette uygulama yüklemek için sizin izniniz gerekiyor.
Misafir