Batman ile Superman kapışır da, Kaptan Amerika ile Iron Man yani namı diğer Demir Adam kapışamaz mı yani? Ya da DC Comics kahramanlarını kapıştırır da, koskoca Marvel kahramanlarını kapıştıramaz mı? İşte Marvel, Kahramanların Savaşı ile Yenilmezler/Avengers’ı birbirine kırdırıyor.

Russo kardeşlerin yönetmenliğini yaptığı filmde bir çatışma esnasında Yenilmezler/Avengers kadrosundan Scarlet Witch, Crossbones’u Kaptan Amerika’nın elinden kurtarırken bir binadaki Afrikalıların ölümüne sebebiyet verir. Bu olay üzerine Birleşmiş Milletler, süper kahramanların sınırsız güç ve denetimsizliğine son vermek adına 117 ülkenin ortak kararı ile bir çözüm üretir. Sokovia antlaşması ile artık Yenilmezler/Avengers kontrol altında tutulabileceklerdir. Ancak; bu antlaşma Yenilmezlerin iki gruba ayrılmasına neden olur. Bir grup, devletin tarafını tutan ve kontrol altında tutulmayı kabul eden Iron Man/Demir Adam ile ona destek veren ekip iken; diğer grup ise, özgür seçim yapabilme hakkından yana olan ve eylemlerin sorumluluğunu üstüne almayı seçen Kaptan Amerika ile onun fikirdaş ekibi olur.. Bu iki ayrı düşüncedeki ekip birbirleriyle karşı karşıya gelir.. Kaptan Amerika hem bu karşı karşıya geliş ile uğraşırken, bir yandan da dostu Kış Askeri Bucky Barnes’i temize çıkarmaya çalışmaktadır.

Konusundan da belli olduğu gibi, Kaptan Amerika yeni düzen için bazı insanların ölmesinin doğal olduğu düşüncesini savunarak tipik Amerikan siyasetine göz kırpıyor. Iron Man/Demir Adam da tipik hükümet tarafını tutarak Demokratçılara göz kırpıyor sanki..

Birçok kapışmanın yer aldığı prodüksiyon canavarı film, senaryo olarak ortalama bir tat verdiği için yenilikçilik ve etkileyicilik fırsatını kaçırıyor. Bu fırsat kaçsa da; aksiyon sahnelerinin bol olması, CGI teknolojisinin gayet başarıyla uygulanması ile (muhtemelen görsel efekt dalında da Oscar adayı olabilir) fevkalade koreografili dövüş sahneleri neticesinde, kaçan fırsatı bir nebze olsun unutturuyor.

Ancak; bazı dövüş sahnelerinin hareketli kamera kurbanı olduğunu da belirtmeden geçmeyeyim.. Mantık hatalarını barındırsa da özellikle havaalanı kapışması kült sahneler arasına geçmeye aday gözüküyor.

Iron Man/Demir Adam aracılığıyla ekibe destek veren genç geveze Örümcek Adam/Spider Man da filmin eğlenceli sahnelerini oluşturuyor diyebilirim.

Genel anlamda; yönetmenlik açısından yer yer ama teknik olarak oldukça başarılı, senaryo olarak yüzeysel, standart süper kahraman oyunculuğunun sergilendiği, aksiyonu bol, kanımca Batman ile Superman kapışmasından belki bir tık farkla daha iyi duran bir film olmuş “Kaptan Amerika: Kahramanların Savaşı”..

Devam filminde, kapanışta gösterilen sahneler çerçevesinde Kış Askeri Bucky Barnes ve Örümcek Adam/Spider Man’in olacağı söyleniyor. Sinemalarımızda maalesef kapanış jeneriği sonu sahnelerini izlenmenin deveye hendek atlatmaktan zor olduğunu herhalde tahmin edebiliyorsunuzdur. Özellikle gençler ve süper kahraman sevdalılarına..

Kaptan Amerika: Kahramanların Savaşı / Captan America: Civil War

Film Notu: 7.5

Yönetmen: Anthony Russo, Joe Russo

Oyuncular: Chris Evans, Robert Downey Jr., Scarlett Johansson, Sebastian Stan, Anthony Mackie, Don Cheadle, Jeremy Renner, Chadwick Boseman, Paul Bettany, Elizabeth Olsen, Paul Rudd, Frank Grillo, Tom Holland, Daniel Brühl

Tür: Aksiyon, Macera, Fantastik, Bilimkurgu

NOT: Filmin yaş sınırlaması 7 yaş üstü izleyici kitlesi için uygundur. Şiddet veya korku öğeleri içerir.

Gelişen teknoloji ile başlayan bayatlamış söylemlerden yola çıkarak sosyal medya kullanımının virüs hızında yayıldığı hepimizin malumu. Öyle ki geçtiğimiz günlerde genç bireylerin günde ortalama üç saatini sosyal medya başında geçirdiği Gençlik ve Spor Bakanlığı tarafından açılandı. Günde ortalama 1 sayfa kitap okumayan genç bireylerin, günde ortalama 3 saatini sosyal medya başında geçiriyor olması bizleri ilerleyen günler için karamsarlığa itmiyor değil.

Otobüslerde, metrolarda, trenlerde kafalarını ellerindeki telefonlara gömenler; kullanacağı tuvaletlere kadar wifi bağlantısı arayanlar; yüz yüze ilişkilerden kaçınıp, sosyal medya hesaplarında kendilerini ifade etmeye çabalayanlar ve hepimizin gördüğü o ifadesiz ifadelerle dolu paylaşımlar :

Ahmet kendini aç hissederken ; Mehmet yediği yemeğin fotoğraflarını paylaşıyor. Kenan kendini hasta hissederken; Simge kendini sağlıklı hissediyor. Gökhan kendini mutsuz hissederken; Mine kendini mutlu hissediyor. Özcan kendini ilgisiz görürken ; Nilüfer kendini şefkat dolu hissediyor. Mesut kendini sakin hissederken; Sinem kendini çılgın hissediyor. Buhra aşkı ararken; Cevdet kendini aşk dolu hissediyor. Kamilin ilişkisi yokken; Yılmazın ilişkisi başlıyor. Veysi kendini çalışkan hissederken; Halil kendini tembel hissediyor. Bekir kendini güvende hissetmezken; Serap kendini güvende hissediyor. Fatih'e 140 karakter yetmezken; Tuğçe'ye 140 karakter yetiyor...

Ali ata bakarken; Ömer'in topu tuttuğu güzel günlerden... Alinin akıllı telefonunu elinden atamadığı, Ömer' in akıllı telefonunu sımsıkı tuttuğu bu günlere !

Radyo Televizyon Üst Kurulu, bilinen kısaltması ile RTÜK. Radyo, televizyon ve isteğe bağlı yayınların düzenlenmesi ve denetlenmesinden sorumlu olan kurulun, herhangi bir ihlal neticesinde radyo ve televizyonlara cezai yaptırımda bulunma yetisinin olduğunu biliyoruz.

RTÜK' ün vermiş olduğu ceza gerekçelerinin doğruluğu veya yanlışlığı konusunda şu aşamada fikir belirtmeyeceğim. Ancak ceza yayını '' zorunlu yayın '' mahiyetindeki belgesel programları ile ilgili fikirlerimi belirtmeden geçmem ise söz konusu değil.

Radyo ve Televizyon Üst Kurulu'nun kültür, sanat, edebiyat, eğitim, spor alanlarında hazırlatmış olduğu belgeselleri ceza aracı olarak görmesi pek anlaşılır gözükmüyor. Geçtiğimiz günlerde bir televizyon kanalında, sualtı arkeolojisi ile ilgili muazzam bir belgesele denk geldim. Sualtı arkeologlarının çalışmalarını anlatan belgesel ekranının üst köşesinde ise zorunlu yayın yazıyordu ! Şöyle mi demek istiyorlardı : Zorunlu yayın olması sebebi ile kültür ve sanat içerikli evlilik programımızı yayınlayamıyor, sizlerden özür diliyoruz... Lütfen hakkımızda yanlış fikirlere sahip olmayınız !..

Sizler, yayıncı kuruluşlara, belgesel programlarını ceza '' zorunlu yayın '' olarak veriyor; söz konusu yayıncı kuruluşlar da cezai yaptırımlarla karşı karşıya kalmadıkları takdirde belgesel programlarını yayınlanmaktan kaçınıyorlar ise bizdeki yayıncılık yaşamının hangi seviye de olduğunu izah etmeme gerek yok.

RTÜK' ün ve yayıncı kuruluşların söz konusu cezalar üzerine ortak bir çalışma yapacaklarını umuyor, belgesel programlarının yayınlandığı ekranlarda '' zorunlu yayın '' izahsızlığını görmek istemiyoruz.

2006 yılında Amerika'da kurulan Twitter ülkemizde 2009 yılında yaygın olarak kullanılmaya başlamıştır. İlk zamanlarda ülkemizdeki twitter kullanıcıları genellikle kişisel olarak yaşadıkları tecrübeleri paylaşır toplumsal meselelerle ilgilenmezlerdi. Ülkenin gündemine oturan siyasi olaylar ya da futbol müsabakasında yaşanan ilginç bir olay aniden gündem olur hızlıca konuşulur ve üzerinde fazla durulmazdı. Twitter eğlenmek için kullanılan, boş vakit geçirilen bir alandı. İddia ettiğimiz gibi Twitter'ın siyasileşmesi ve kullanıcıların tamamen politik gündemle ilgilenmesi ise Gezi Olayları ile birlikte gerçekleşmeye başlamıştır. Bu tarihten itibaren neredeyse tüm twitter kullanıcıları kendilerini bir taraftan olarak ilan etmeye ve bu şekilde tweet atmaya başlamışlardır.

"Antalya'daki Uluslararası Terörizm ve Sınıraşan Suçlar Sempozyumu'nda konuşan Emniyet Müdürü Dr. Fuat Altunbaş, Gezi Parkı olayları ardından Türkiye'deki twitter kullanıcısının 2 milyondan 10 milyona yükseldiğini belirtti." Twitter kullanıcı sayısının birden 5 katına çıkmasından da anlaşılabileceği gibi twitterda konuşulan tek konu Gezi Olaylarıydı ve bu olaylar üzerinden twitter kullanıcıları kendini belirli bir yere konumlandırmaya başladı. Eskiden çoğunlukla gerçek hayattan tanıdıkları kişileri takip eden kullanıcılar kendilerine benzer görüşten kullanıcıları takip etmeye başladı. Bu durum twitterda cepheleşmelerin başlangıcı olarak kabul edilebilir. Gezi Olayları Twitter'dan ya da diğer sosyal medya platformlarından örgütlenmemişti ancak Gezi Olayları twitterda paylaşılan içeriği tamamen değiştirmiştir. Arap Bahar'ında sosyal medyanın öneminden hep bahsedilir, konuşulur ancak bunu Gezi Olayları için söyleyemeyiz. Eğer Gezi Olayları ve Twitter arasında bir etki-tepki ilişkisinden bahsedeceksek burada etkilenen Twitter'dır. Olayların üstünden bir süre geçtikten sonra birçok yalan ve uydurma haberin twitter kullanıcıları arasında hızlı bir şekilde yayıldığı ortaya çıktı. Twitter bir manipülasyon aracı olarakta kullanılmaya başlanmıştı. Kullanıcılar arasındaki ayrışma o zamandan itibaren giderek daha net belli olmaya başlamıştır. Her görüşten birkaç kullanıcının etrafında o görüşten olan kullanıcılar birleşiyor ve karşıt görüşte olanlarla sürekli tartışıyorlardı. Bu durum twitterdaki bir potansiyeli ortaya çıkardı twitter sürekli akan, yenilenen bir siyaset arenası olabilirdi. Siyasi partilerin resmi hesapları yeteri kadar ilgi görmüyor ve etkili olamıyordu, çünkü farklı bir siyasi partiye yakın olan birini bir partinin resmi twitter hesabından paylaşılan bir gönderi etkilemiyordu. Etkilemek bir yana takip ettiği hesaplar sebebiyle kendine yakın olmayan bir siyasi parti hesabının tweetini görmüyordu bile. Böyle bir durumda siyasi partilerin resmi hesaplarından paylaşılan tweetler sadece zaten hali hazırda o partiye oy veren o partiyi takip eden kişiler tarafından görüntüleniyordu.

Gezi Olaylarından sonra Twitter'ın siyasileşmesine sebep olan bir diğer önemli olay ise 17-25 Aralık 2013'te yapılan ve çok ses getiren operasyonlar oldu. Zaten iyice siyasileşmiş ve neredeyse siyasetten başka hiçbir şey konuşulmayan Twitter'da kullanıcılar bu operasyonlardan anında haberdar oldu. Oldukça meşhur olan "Fuat Avni" isimli twitter hesabı da bu dönemde ortaya çıktı. Devletin içinde önemli bir konumda bulunduğu düşünülen bu kullanıcının paylaştığı bilgiler Twitter kullanıcılarının bir kısmı tarafından doğruluğu hakkında bir şüphe duyulmadan kabul edilirken bir kısmı tarafından hiç dikkate alınmamıştı. Burada 17-25 aralık Operasyonlarından sonra twitterdaki ayrışma net olarak ortaya çıktı.

Siyasi partilerin resmi twitter hesaplarının etkisiz olduğundan bahsetmiştik. Burada genelde gerçek kimliğini saklı tutan ve twitterda bir partinin görüşünü o partinin adını zikretmeden ve ya resmi bir hesabın yapamayacağı bir şekilde küfür ederek, bel altı vurarak olayı farklı bir yöne çeken anonim hesaplar ortaya çıktı. Aslında bu hesapların çoğu zaten vardı ancak siyasi meselelerle pek ilgilenmez, bazı ünlü kişileri, televizyon kanallarını vs "trolleyerek" vakit geçirirlerdi. Yaptıkları işi belli bir amaç uğruna değil, eğlenmek için yapıyorlardı. Bahsettiğimiz değişimden sonra bunu bir yükümlülük olarak görmeye ve bir görev bilinciyle hareket etmeye başladılar. Tüm bunlar sonrasında her siyasi yapının twitterda organize bir şekilde çalışan anonim twitter hesapları oldu.

Twitter'ın dönüşümüyle birlikte bu hesapların hepsi olmasa da büyük bir çoğunluğu artık eğlenmek ve birilerini trollemek için değil siyaset yapmak için Twitter'da bulunuyordu. Anonim kimliklerinden dolayı hiçbir münakaşadan kaçınmayan "pis işler"i yapan bir grup haline dönüştüler. Bu dönüşümü geçirenler artık sadece "troll" olarak tanımlanmamaya başladılar. Sıfatlarının önüne ek bir sıfat daha gelmeye başladı. Örneğin; "AK Troll", "CHP'li Troll", "Cemaatçi Troll"

Son gelinen durumda twitterdaki troller arasında nasıl keskin bir ayrım yaşandığının daha iyi anlaşılabilmesi için birbirleri için hazırladıkları ağ haritalarının haber haline getirildiği bu linki veriyorum. link

Twitterda partilerin resmi olmayan troll yapılanmaları oluşturdukları iddiaları sadece dedikodu olmaktan çıkıp birçok kez haber de yapıldı. Bu anonim kullanıcıların Twitter isimleri artık gazete haberlerinde kullanılır hale geldi.

Örneğin A Haber internet sitesinde 22 Kasım 2015 tarihinde yapılan haberden bir bölümde şu ifadeler yer alıyor; "Kendilerini ülkücü, sağcı, solcu, Atatürkçü, Kemalist göstererek de saldırıda bulunan FETÖ trollere toplanan himmet parasından da dağıtılıyor. Sabah.com.tr'nin haberine göre; Gülen Örgütü'nün evlerinde ve yurtlarında kalan öğrencilere akşam 20.00'den sonra zorunlu olarak twit attıran örgüt, sohbet için buluştukları evlerde de dini sohbet yerine internetten hakaret etmenin daha müspet bir hareket olduğu tezini işliyor. Fetullah Gülen'in bir ses kaydında ortaya çıkan "Twitleri ikiye katlayın" talimatını harfiyyen yerine getiren örgüt üyeleri, kendilerini yönlendiren operasyonel hesapların twitlerine destek çıkarak sosyal medyada gündem oluşturuyorlar."

Tüm bu olaylardan önce ise en ağzı bozuk troll olarak bilinen Cafer Koçbaşı ismli kullanıcının son tweeti olan "neyse beyler ben twitreyi bırakıyorum belirsiz bi müddet. hadi ABV " içeriğindeki tweetin atılma tarihi ise 17 Aralık 2013'tür.

Twitter'ın yaşadığı değişim ve dönüşüm toplumu etkileyen bir dönüşüm olmaktan ziyade toplumdan etkilenen bir dönüşümdür. Arap Baharı gibi olaylardan yola çıkarak sosyal medyanın yeni toplumsal hareketler yarattığı yönündeki ön kabul sosyal medyaya çok büyük bir pay biçmektedir. Aslında Twitter örneğinde gördüğümüz gibi sosyal medya etkileyen değil etkilenen bir konumdadır. Sosyal medya yeni toplumsal hareketler yaratmaktan ziyade oluşabilecek hareketlerin de önüne geçmektedir.

"Karşınızdaki insanın fikirleri sizlere uymayabilir,yetiştiği ortam sizinkinden farklı olabilir düşünce özgürlüğü bu yüzden güzeldir ki sizede eleştirme hakkı doğar,sevmediğiniz kişinin özgürlük hakları başladığı yere kadar."

"DEJAVU"

Gözlerinizi kapayın çocuklar.

Bilgiye aç olanlar,çok çabuk kavrayanlar.

Yazılanlar doğru ve yanlışın meselesi,

Değil ki;

Aleyhimde yazılanları okumamanız kâfi.

Saat oldu on iki uyku vaktiniz geldi.

Zamane padişahları gibi,

Kapa çeneni , alırım kelleni.

Güzel yaz yoksa keserim elini.

Öyle geldi ki başa

Şiir yazmış yeni çıkmış hapishaneden.

Anlayacağınız başı belada.

Empati kurmayıda hiç sevmez kendisi.

Soruyorum ona "DEJAVU"olmuşmudur,

Acaba...

Eleştiriyi kaldıracak durumda değil ki

Sorma başı belada.

Rusya ile mi uğraşsın?

Yoksa özgür düşünen insanla mı?

Bu aralar üstüne gitmeyin atar içeri

Vallahi bunalımda.

Osmanlı'yıda öyle özlemiş ki sorma.

Padişah dediğin oturacak sarayda.

Bırak aleyhinde yazmayı,

Önünden geçsen atacak maphusa.

Dündar diye biri varmış

Aleyhimde yazmış,

Dündar bir varmış bir yokmuş.

Düşünceleri hapsolmuş.

Bu zaten başlangıç,

Atmassam içeri yazanı.

Nasıl korkacak düşünen.

Lafın kısası gün gelir devran döner

Düşünen,yazar okuyan,anlar

Anlayan,benimser

Benimsemeyen gömer.

Yada maphusa sürer.

Anlatmak istediğim günler hep ardı ardına gelir, devran içerden çıktığın zamandan çabuk döner ve bir bakmışsın ki içeri attığın özgür veya kısıtlı düşünceler sen o tahttan inince sana gömer.

Uğur DÜNDAR, taraflıda olabilir,tarafsızda...

Düşüncelerin hapsedilmesi yanlıştır.

Bedenler içeri atılsada fikirler ölmez.

Zamanında yaşadığın gibi,

Şuan yaşattığın gibi.

İlerde tekrar "DEJAVU" olursun belki...

Furkan AKKAYA

Twitter hesabımı 2010 yılında arkadaşlarımın baskısı sonucu açtım. İlk başta çok ısınamasam da yavaş yavaş ortama uyum sağladım. Artık ben de fikirlerimi insanlara duyuruyor, Türkiye ve dünya gündemini mevcut en hızlı şekilde takip ediyordum. Tabii o zamanlar işlerin bu noktaya geleceğinden habersizdim...

Murat Soyer'le de Twitter aracılığıyla tanıştım. Yüzyüze ilk görüşmemiz de Balgat'ta meşhur bir nargilecide oldu. İlk başlarda çok canayakın, babacan, iyi bir adam olduğunu düşündüm, başıma geleceklerden habersizdim... Zaman geçtikçe Soyer'le daha sık görüşmeye başladık. Bana yemek ısmarlıyor, oturduğumuz yerlerde hesap ödememe müsaade etmiyordu, "sen öğrencisin, öğrenci hesap ödemez" diyordu.Gittiğimiz yerlerde arkadaşlarıyla da tanışıyordum. Bir gün beni tanıştırdığı bir arkadaşı "Ali Osman da bizden mi?" diye sordu. Soyer ona sinsi bir gülüşle "değil ama olacak" şeklinde cevap verdi. "Abi siz kimsiniz, ben ne olacağım?" diye sordum. "Önemli bir şey değil, aramızda bir şaka" dedi, inandım, belki de hayatımın en büyük hatasıydı.

2013 Haziran'ydı, Gezi Olayları patlak vermişti, Ankara Hukuk son sınıf ve öğrencisiydim ve okuldan artakalan zamanlarımda bir hukuk bürosunda çalışıyor, harçlığımı bu şekilde çıkarıyordum. Murat Soyer o zamanlarda çok değişti, artık kendisini tanıyamamaya başlamıştım. O eski babacan adam gitmiş, yerine agresif, mezhepçi ve sinirli biri gelmişti. Bu zamanlar, aynı zamanda Soyer'in ilk defa benden bir şey istediği zamanlardı; siyasi içerikli bir tweetini retweet etmem... İstemedim, "abi ben düz trollüm, eğlencesine burdayım" dedim. "Bir kereden bir şey olmaz, ortalık sakinleşince tekrar eski formatına dönersin" dedi. Kabul etmedim ve Soyer'in çirkin yüzünü ilk defa o zaman gördüm. Bana söylediklerini kelimesi kelimesine aktarıyorum:

"Kaç aydır yediğin önünde yemediğin arkanda, çay içiyorsun hesap ödemiyorsun, nargile içiyorsun hesap ödemiyorsun, oralet içiyorsun hesap ödemiyorsun. Her yemeğin yanına kola söylüyor, üzerine sigara içiyorsun. Bu değirmenin suyu nereden geliyor zannediyorsun. Senden bir retweet istiyorum ve bunu gerçekleştirmek senin bana borcundur"

Çok ağır konuşmuştu ve söylediği şeyler doğruydu. Birkaç gece düşündükten sonra, üzerimde bu kadar emeği olan abimin basit bir ricasını kırmamın saygısızlık ve nankörlük olacağına karar verdim. Söylediği tweeti retweetledim.

Temmuz ayının ortalarıydı, ayın 5'ine kadar ödemem gereken kirayı ödeyememiş ve evsahibinin taciz telefonlarına maruz kalır bir haldeydim. Bu çıkmazdan nasıl çıkacağımı düşünürken aklıma Murat Soyer geldi, o benim abimdi ve beni sever, bana yardım ederdi, aradım, durumu anlattım. Bana "Gezi konusunu sahiplenmedim, hiç tweet atmıyorsun, bu konuyu sahiplenirsen senin problemini çözerim" dedi. Mecburdum, sahiplenmesem de öyleymiş gibi yaptım, hükümet lehine tweetler attım. Bir anda evsahibi telefon etmeyi bıraktı, bankaya gittiğimde kredi kartı borcumun ödenmiş olduğunu gördüm, aylardır kesik olan internet bağlantım da açılmıştı. Teşekkür etmek için Soyer'i aradım, telefonda bana "sen böyle takıl, bir daha hayatın boyunca çalışmak zorunda kalmayacaksın" dedi ve o günün akşamına beni Balgat'ta çağırdı. Balgat'a gittiğimde kalabalık bir masayla karşılaştım, o gün o masada olanları belki sizler de tanırsınız; Fahreddin isminde sakallı bir genç, Esat isminde sakalsız bir genç, Zakkumcu Ziya isminde tonton bir ihtiyar ve Esko Bey isminde yakışıklı olmayan fakat yakışıklıymış gibi davranan orta yaşlı bir bey...

O gün Soyer hiç konuşmadı, Esat bana 30 bin kişilik bir sosyal medya ordusundan bahsetti, eğer onlara katılırsam günde 10 tweet atarak ayda 5 bin lira kazanabileceğimi söyledi. Masadan kalmak istedim, Soyer kulağıma "içtiğin oraletlere böyle mi karşılık veriyorsun" dedi, sustum ve geri oturdum. "Hem kötü bir şey yapmıyoruz ki, vatandaşlarımızın olayları doğru anlayabilmesi için yalanları ifşa ediyoruz" dedi. İnandım. Aylık 5 bin lira da o anki maddi durumum için inanılmaz bir meblağ idi. Hukuk bürosunda günde 12 saat çalışıp sadece 500 lira kazanıyordum. Mecburen kabul ettim. Ayrıca masadan kalkmaya çalıştığımda Soyer ceketini hafif yana sıyırarak silahını görmemi sağlamıştı. 22 yaşındaydım ve çok korkmuştum, ayrıca paraya da çok ihtiyacım vardı, kabul ettim. Devamını zaten herkes biliyor, şimdi size bilmediğiniz bazı şeyler anlatacağım...

Son yayınlanan aşırı bilimsel görsel bizlerin tüm foyasını ortaya çıkardı. Bütün algı operasyonu tekniklerini öğrenmiştik fakat bilimin yanılmayacağını öğrenmemiştik. Görseli gördüğü anda Keçiören'deki hücre evimizde Esat "Hayır, olamaz, mahvolduk, hakkımızda her şeyi biliyorlar" dedi. Çekyata uzandı ve ağzından şu sözcükler döküldü; "Reis'i de biliyorlar..." O anda başlayan sessizlik, sonraki üç saat boyunca bozulmadı, hiçbirimiz konuşmadık, konuşacak bir şey kalmamıştı çünkü, helalleştik.Aramızda Reis diye hitap ettiğimiz kişi Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'dı. Sanılanın aksine Aktroller talimatları Erdoğan'dan almıyordu, çünkü Erdoğan'ın kendisi de Aktroldü ve o da bizim gibi Esat'tan talimat alıyordu. Erdoğan'ın da Aktrol olduğunun ortaya çıkması, yapıyı lağvetmemiz için yeterli bir sebepti ve biz de öyle yaptık. Bilim, Aktrolleri yendi.

Zorla içine çekildiğim bu karanlık topluluktan bu sayede kurtulabildim, bilim sayesinde kurtulabildim. Buradan gençlere sesleniyorum, bu hikayeden ibret alın. Buradan anne babalara sesleniyorum; çocuklarınızı takip edin, benim oğlum kızım yapmaz demeyin, benim anne babam da Twitter kullandığımı hala bilmiyor. Bedava oralet ilk başlarda tatlı gelse de sonrasında böyle büyük bedeller ödetebiliyor. Ve son olarak, ümitvar olun güzel insanlar, bilimin ortaya çıkaramayacağı hiçbir sır yoktur, bilimi linç edemez, bilimi spamlayamazsınız, ESKİ Aktrol, Ali Osman Rothschild...

Instagram; Türkiye, Meksika, Hindistan ve Güney Kore’nin olduğu 30 yeni ülkeye reklamların açıldığını duyurdu.

“Önümüzdeki birkaç hafta içinde Instagram’da reklamlar görmeye başlayabilirsiniz. Reklamlarda Sponsorlu etiketi olacaktır. İlginizi çekmeyen bir reklamı dilediğiniz zaman gizleyebilir ve gördüğünüz reklam çeşitlerini iyileştirebilirsiniz.”

Bu mesajla geleceğini haber veren Instagram reklamları Türkiye’de başladı. Görsel ve metnin yanında birde eylem çağrısı butonu olması ile oluşturulan reklamlar, Türkiye’de markaların beklentisini bir ölçüde karşılıyor. Daha da geliştirilecek olan hedeflemeler ile direk instagram kullanıcılarına markalar erişebilecek. Bu aşamada instagram fenomenlerinin (reklam hesaplarının) kazançlarında düşüş olacağa benziyor.

Görsel boyut sınırlamasının kaldırılması, 15 ile 30 sn. lik videoların yüklenmesi ile birlikte Facebook – Instagram çapraz kampanyalarının yürütülmesi gibi yeni birçok özellik markaların kullanımına açıldı.

Instagram reklamları Power Editor ile rahatça kontrol edilebilecektir. İlk reklam verenlerin ardından 30 Eylül’den sonra tüm markalar Instagram reklamlarına başlayacaktır.

Âh sosyal medya âh oysa ne ümitlerle gelmiştim sana.

Facebook’u liseye başladığım yıl bir gazete köşesinden görmüştüm, ecnebilerin ilkokul arkadaşlarını bulduklarına dair bir haberdi. Heveslendim bende, internet kafeye gittiğimde ilk işim facebook hesabı açmak oldu. İngilizce olan site de zor da olsa bir hesap açmayı başarmıştım ancak ilkokul arkadaşlarımı bulmak için değil tabi ki, ecnebilerle iletişim kurmak için ve yabancı kültürleri merak etmemden dolayı.

Twitter’ı Facebook’u açtıktan bi kaç sene sonra gördüm. Spor haberlerinde Liverpool’da oynayan Ryan Babel’in maçtan sonra hakem aleyhinde olumsuz twitler attığı için para cezası aldığı gösteriliyordu. Velhasılıkelam ünlü isimlerle iletişime geçebilme ihtimali beni heyecanlandırmıştı twitter hesabı da açmıştım. Aslında kimseye bir şey yazacağımdan değil, zaten yazmadım da yönlendirmelerin etkisi işte.

Gelelim bugüne

Sosyal medyanın her ne kadar bazı faydaları olsa da ruha ve bedene zararlı olduğuna kanaat getirdim ve mümkün olduğunca kullanmamaya çalışıyorum ancak önemli hadiselerde neler konuşuluyor diye girip bakmaktan da kendimi alamıyorum.

Hal böyleyken son iki gündür yaşanan terör olaylarını televizyondan öğrendim, istemeyerek de olsa sosyal medyaya girdim, çünkü biliyorum ki haberin aslı orda, girmemle başımdan aşağı kaynar suların dökülmesi bir oldu zira çok elem verici görüntüler paylaşılmıştı, teşhir etmek istemiyorum, menfur saldırının iki ayrı görüntüsü vardı. İzlerken aklıma gelen ilk şey bu görüntüleri gören şehitlerimizin yakınlarının yaşayacağı travma oldu. Zor gerçekten çok zor Allah yardımcıları olsun.

Sosyal medyaya devam edelim, kırk ayrı ağızdan kırk ayrı yalan uyduruluyor, dezenformasyon yapılıyor ve buna bir çok insan inanıp destekliyor, karşı söyleme kapalı, apaçık fitne peşinde olan ve ateşe körükle giden bu insanları görüp bir şey yapamamak direncimi kırıyor ve ümitsizliğe sevk ediyor.

Tahminim o ki, bundan iki - üç yüz yıl evvel yaşasak hayatımız boyunca tesadüfen dinleyeceğimiz sükuta ve tefekküre vesile olacak, enteresan, talihsiz, üzüntü verici, ilginç olayları, bi akşam haber izlesek yahut bir saat internet kullansak öğrenmiş oluyoruz. Bu çok yoğun bombardımana haliyle alışıyoruz, ancak haberlere üzülmemek elde değil. Web sitesini açtığında Aylan Kurdi’nin haberi karşılıyor, mouseyi oynatıyorsun, “bomba transfer haberi”, “malum kahvecide kahve içiyor” gibi bin bir çeşit haber. Üzerine ağıt yakılacak, iki üç nesile anlatılacak hikayeleri bir hareketle geçiyoruz ancak bu üzülmediğimiz anlamına da gelmiyor. Bu modern hastalıkla başa çıkmamız gerek ancak asıl önemlisi her gün bizi karşılayan yüreklerimizi yakan olayların son bulması.

Rabbim yardımcımız olsun…

Sosyal medya konularını masaya yatırdığımız bir WhatsApp grubumuz var. Aşağı yukarı sosyal medyayla ilgili her konuyu tartışıyor ve fikir alışverişinde bulunuyoruz.

Bu gruptaki duayen isimlerden birisi ile geçen gün hafif sözlü bir polemik yaşadık. Bir kanaldaki konuşmacının sarf ettiği "önümüzdeki seçim sosyal medyada geçecek" sözü üzerine açıldı konu.

Ben işin o kadar uzun boylu olmadığını söyledim. Henüz o kadar uzun boylu olmadığını. Sonra orta yolu bulduk. Sosyal medya partilerin olmazsa olmazı. Bu konuda netiz. Fakat kampanyanın bir parçası olarak görülmeli. Kampanyanın tamamını buraya kanalize edenler büyük yanılgıya düşerler.

Seçim giderek yaklaşıyor. Sosyal medya ajanslarında da kartlar yeniden karılıyor. Dosyalar ve projeler havada uçuşuyor. Merdiven altı ve merdiven üstü her ajans bu büyük pazardan bir pay alma uğraşında.

Seçim yaklaştıkça saflar iyice belirginleşecek. Ortam sosyal medyada daha da sertleşecek. proje hesaplar açılacak. Takipçiler alınıp satılacak. Yeni yeni sosyal medya uzmanları ortaya çıkacak.

Bu arada bugün ilginç bir gelişme oldu. Twitter Türkiyeli kullanıcılarına da Reklam ekranını açacağını duyurdu. Reklam ekranını açtı veya yakında açacak. Henüz inceleme imkanı bulamadım.

Bunun anlamı nedir?

Düşük bütçelerle bile reklam verilebilecek. Yani Twitter Facebook'un yaptığını yapacak. Facebook cep harçlıklarıyla bile reklam verilip sayfa büyütülen bir yer haline geldi. Twitter ise henüz bundan çok uzak.

Türkiye'de bir ajansa dünyanın parasını verip reklam yayınlatabiliyordunuz Twitter üzerinden. Şimdi anlaşılan aracısız şekilde bir panelden düşük bütçelerle reklamlar verilebilecek.

Yakın zamanda sürekli reklamlar göreceğiz Twitter'da.

Bu hamlenin sosyal medya ajanslarında da değişik yansımaları olacak. Rekabet daha da kızışacak. Pazar daha da daralacak.

Günde 1 tweet atıp ayda 10 bin lira alınan markalar bu işin bu kadar pahalı olmadığını farkedecek.

Önümüzdeki günler sosyal medyada ilginç gelişmelere gebe.

İşini düzgün yapan ve müşteriye değer katan sosyal medya ajansları ayakta kalacak. Twitter reklamları açtığında ak koyun kara koyun belli olacak diyebiliriz.

İhtiyar bir amcanın durduğu doğal süt satan bir dükkandayım. Benden bir süre sonra kargocu girdi içeri. İhtiyar amca kapıda ödeme ile aldığı 5 kavanoz balın parasını verdi. Yanında hediye olarak geleceği vaat edilen Hürrem yüzüğü ve kolyesini de aldı. Kargocuya bu ballardan çok satılıp satılmadığını sordum. “Her gün yüzlerce koli satılıyor” dedi. Satılan şeyin ne kadar bal olduğunu tartışmaya gerek yok sanırım. Köyde eniştemin ve amcamın petekleri var. Gram şeker yedirmedikleri arıların ballarını alıyorlar. Bal gerçekten “bal gibi” kokuyor. Bu balın 5 kavanozunu 100 liraya satarlar mı? Bu sorunun cevabı satılan “şeyin” ne olduğunu da ortaya koyuyor aslında. Hürrem yüzüğü ve kolyesi dedikleri ürün de İstoç’ta 5 liradan satılan çakma ürünlerden.

Berberdeyim. Berber “bilmem ne otu yağı” aldığından bahsediyor. 4 kutusuna 50 lira vermiş. Leş gibi kokuyordu diyor. Üstelik alırken vaat ettikleri gibi “tüyleri de dökülmemiş”. Koktuğu yanına kar kalmış. Mahalleden bir adamdan bahsediyor berber. “Afyon 6” sipariş etmiş 150 liraya. Telefon kılıfı gelmiş sadece. “iksperiya” da satılıyor 150 liradan. Dini radyonun buğulu sesli spikeri bir gün evinizi her türlü beladan koruyacak dua satıyor 50 liraya. Ertesi gün aynı adam çarşaf satıyor 6 tanesi 60 liradan. Çarşaf alırsanız sevaba girecekmişsiniz gibi bir ses tonu var damın. Uhrevi mi uhrevi bir adam.

Köydeyim. İnternetim yok. Telefonum çekmiyor. Bu yazıyı harmanın ucuna koyduğum masadan komşunun wi-fi hattına bağlanarak yazıyorum. Whatsapp’a 5 mesaj grubundan 250 tane mesaj gelmiş. İletişim imkanım yok. Türkiye güllük gülistanlık.

Evdeki televizyon uydu yayınını alıyor. 500’den fazla kanal var. Bu kanalların en az 400 tanesi gece gündüz bir şeyler satıyor. Bitkisel ürünler… Hayal bile edemeyeceğimiz şeyleri 50 liraya veriyorlar. Bu kanallardan en az 5 tanesinin kavanoz balcıya ait olduğuna eminim. Kavanozcuya ait olmayanlarda var elbette. Kemal Sunal filmleri veya arabesk klipler var sürekli. Zikirli ilahiler yayınlayanları var, Kürtçe yayın yapanları var. Birden araya giriyor satıcı. Mutlaka almamız gereken bir ürünü tanıtıyor. 1 alana 5 bedava.

Radyodan televizyondan internetten. Her yerden bir şeyler satılıyor. Satıcılar üstümüze üstümüze saldırıyor. Siz uyarsanız bile dinlemiyor insanlar. Satıcılar cebini dolduruyor. İnsanlar sürekli bir şeyler alıyor.

Medya teknolojilerinde son 25 yılda yaşadığımız gelişmeler dünyamızı adeta küçülttü ve ceplerimize sığar hale getirdi.Bir zamanların ileri teknolojisi olan gazeteler yerini internet haberciliğine bıraktı.Televizyon ve gazete haberciliği bile gündemi geç takip eder hale geldi.Bütün bu gelişmeler biz insanlardaki merak duygusunu da zirveye çıkarttı.İnsanlar sürekli bilmek ve öğrenmek için yeni yollar aramaya başladılar. Bundan 25 yıl önce belki ayda bir defa sinema gören insanlar artık bir gecede birden fazla film izler hale geldiler.İnsanlarda zirve yapan bu merak duygusunu egemen küresel güçler her zaman olduğu gibi kendi çıkarları için kullanmaya başladılar.Taktik ise basit ; “Modern çağların meraklı insanını yönlendirmenin en kolay yolu “medya”yı kullanmaktır”

Günümüzdeki “terör algısı” hayatımıza 20.y y da girmişse de bu algının oluşumu bu yüzyılın son yıllarında gerçekleşmiştir.Bu yazımızda egemen güçler tarafından basından sinemaya , edebiyattan siyasete oluşturulmak istenen algıyı dilimiz döndüğünce anlatmaya çalışacağız.Amacımız herhangi bir iddiayı doğrulamaktan ziyade “büyük resmi” görmeye çalışmaktır.

Algının Temeli

Öncelikle “terörizm” kavramını incelerken 2 farklı tarihsel süreçten bahsetmek lazımdır.Terörizm bu iki süreçte tekrardan yorumlanıp kalıp değiştirmiştir.Bu süreçten birincisi II.Dünya Savaşından Sovyetler Birliğinin yıkılmasına kadar uzanan “Anti-Komünizm” dönemi ikincisi ise 1990’lı yıllardan günümüzde uzanan “Doğu Kökenli Terörizm” dönemidir.Bu iki dönemden birincisi “ideolojik” kökenli iken ikinci süreç daha tarihsel ve dinsel kökenlidir.Birinci sürecin en fazla 50 yıllık bir mazisi varken yaşadığımız ikinci süreç binlerce yıllık temele dayanmaktadır.

Bu iki süreçte de algıyı oluşturan taraf “Batı/West” tarafıdır.Hem elindeki medya imkanlarının güçlü olması hem de ulaşabildiği kitlenin çok daha büyük olması Batı’nın kendi terörizm algısını oluşturmasını kolaylaştırmıştır. Yani her ikisinde de uygulanan taktik aynıdır.

Hollywood Silahlı Kuvvetleri

Terör algısının oluşmasında en önemli rolü kuşkusuz televizyon ve sinema oynamıştır.Amerikan sinema sektörü –ki bunaAvrupa sinemasını da rahatlıkla dahil edebiliriz- yani Hollywood hem Anti-Komünizm” hem de sonrası dönemde üzerine düşen görevi fazlasıyla yerine getirmiştir.11 Eylül saldırıları ile Hollywood bu durumda zirveye ulaşmıştır.Bu durumu örnekler ile açıklarsak daha iyi anlaşılacağını düşünüyorum.

“James Bond” filmleri Hollywood’un oluşturmaya çalıştığı terör algısının en güzel örneğidir.1962 yılından 2012 yılına kadar toplamda 25 film olarak çekilen James Bond serisi yukarıda bahsettiğimiz hem Anti-Komünist hem de Doğu Eksenli terör algısını işlemiştir.1962 yılında çekilen serinin 2. filmi olan “From Russia with Love/Rusyadan Sevgilerle” filmi Anti-Komünist terör algısını işler ; kahraman Batı/West ajanı bir kez daha komünistleri alt edip tüm dünyası kurtarır.Serinin 2012 yılında -bir kısmı ülkemizde çekilen- 25.filmi olan “Skyfall” da ise James Bond bu sefer Orta Doğu kökenli bir terör problemini halletmeye çalışmaktadır.Aynı şekilde “Rambo” seri filmi de bu duruma örnek gösterilebilir.

Hollywood filmleri sadece algı oluşturmak için değil aynı zamanda propaganda amaçlıda kullanılmaktadır.Bu duruma en güzel örnek 2001 yılında gösterime giren “Black Hawk Down/Kara Şahin Düştü” filmidir.1993 yılında Amerika’nın Somali topraklarında düzenlediği fakat direniş karşısında fiyaskoya dönüşen bir operasyonu temizlemek için Hollywood Silahlı Kuvvetleri devreye girmiş ve fiyaskoyu bir zafere çevirmişlerdir.

Her ne kadar sinema sektöründeki bu durumu hoş görmeyen birkaç cılız ses olsa da maalesef egemen güçler sinema sahnesinde istediği gibi at koşturmaktadır.

Basının Gücü

İnsanın sürekli olarak çevresinde olup bitenleri öğrenmek istemesi sonucunda “basın sektörü” ortaya çıkmıştır.Önce kısıtlı ve yerel olan basın teknolojiye paralel olarak güçlenmiş ve küresel boyuta ulaşmıştır.

Peki bir çok konuda zihnimizi şekillendiren ve küresel güce sahip bu basın ne kadar özgür ve objektiftir ? Bu konuya şöyle bakalım ;

Dünyanın en büyük basın şirketi “News Corporation/Haber Şirketi” dir.Multi-Milyoner Rupert Murdoch ve eski İspanya başbakanı José María Aznar’ın ortağı olduğu bu şirketin onlarca ülkede yüzlerce gazete,dergi ve bültenler çıkartır.Onlarca TV ve yapım şirketine sahiptir.Yani tüm dünya basını neredeyse tek elden yönetilir.Şirketin sahip olduğu medya araçlarının en bilinenlerine örnekler verelim ;

• The Sun,The Sunday Times,The Times,The New York Post,The Wall Street Journal,The Brooklyn Paper,Times-Herald Record gazeteleri bu şirkete aittir.

•FOX TV kanallarının tamamı,SKY TV kanallarının tamamı,National Geographic TV Kanallarının tamamı bu şirkete aittir.

•20th Century Fox gibi dünyanın en büyük ve komplike film yapımcısı bu şirkete aittir.

Neredeyse dünya basının en büyük gücü olan ve bir çok farklı birimi yöneten böylesi şirketlerin hakim olduğunu bir dünyada ne özgür basından ne de objektiflikten bahsedilebilir.Özellikle 11 Eylülsaldırıları sonrası zihnimize yerleştirilen terör algısının ne derece sağlıklı olduğu derin bir tartışma konusudur.

Uluslararası Siyasi Arena

21.yy siyasi arenasının en çok kullanılan argümanlarından birisidir ; “terör” .Ülkeler hem iç siyasetinde hem dış siyasetinde hamleler yaparken “terör” kavramını daima ön planda tutmuştur.Hele ki 11 Eylül saldırılarından sonra Batı’nın ortaya attığı küresel terörle mücadele fikri siyasi olarak en belirleyici unsur haline gelmiştir.Fakat küresel terörle mücadeleden bahseden Batı devletleri bu söylemlerine ya da siyasetlerinde ne derece samimiler?Tam tersine Batı’nın desteklediği ve silah olarak kullandığı terör örgütlerinin mevcudiyeti herkesçe bilinen bir gerçektir.Bir yandan tüm dünyayı terörle mücadeleye davet eden fakat bir yandan da terörü bir maşa olarak kullanan Batı dünyası ne derece samimi olabilir ki ?

Bu duruma en güzel örneği kendi ülkemizden verebiliriz.Maalesef 30 yıldır ülkemizin başına çöreklenmiş ve ülkeyi kardeş kanına boğan bir beladır terör yine maalesef ülkemizdeki bu terörün en büyük destekçileri Orta Doğuyu “terörist avı” adı altında kana bulayan Batı dünyasıdır.Dünyanın öbür ucundaki Afganistan’a terörist avına giden Batı bizim topraklarımızdaki teröristleri özgürlük savaşçısı(!) statüsünde görmektedir…Uluslar arası siyaseti yönetenler maalesef terörü bitirmek istemekte ve sürekli kullanabileceği bir silah olarak mevcudiyetini devam ettirmesini istemektedir.

Sonuç

Biz insanları diğer varlıklardan ayıran en önemli özellik düşünebilmemiz ve olayları yorumlayabilmemizdir.Bize bahşedilen bu özellikleri en iyi şekilde kullanmamız gerekir.Birilerinin bizi yönlendirmesi ve büyük resmi görmemizi engellemesine karşın bizim herhangi bir şey yapmamız insanlığımızın doğasına aykırıdır.Düşünen bireyler olarak bize düşen görev yıllardır önümüze konan sulandırılmış ve lastik gibi kim tutarsa o yöne giden “terör” algısı yerine , ayakları yere basan ve sağlam düşüncelere dayandırılmış bir algı oluşturmaktır.

"Sosyal Mecralar artık zirveye ulaştı, yeni bir sosyal mecra zor" diye düşünenler olabilir. Ama sosyal mecralar günden güne gelişiyor ve gündemimize yeni bir sosyal medya sitesi giriyor.

Yeni gözdemiz Periscope. Periscope canlı yayın yapmaya yarayan bir sosyal medya ortamı. İstediğiniz anda kamerayı çalıştırıp takipçilerinizle anlık canlı görüntüler paylaşabiliyorsunuz. İletişime geçebiliyorsunuz.

Periscope aslında Twitter tarafından alındıktan sonra çok büyüdü. Twitter Periscope'u 100 milyon dolara satın almıştı. Fakat bugün marka değeri ve ulaştığı kullanıcıları hesaba katarsak oldukça fazla bir para edeceği aşikar.

Periscope'u sporcudan sanatçıya, Twitter fenomeninden siyasetçiye herkes kullanıyor. Mesela Galatasaray kulübü resmi hesabından yayınlar yapıyor.

Fenerbahçe Robin van Persie'nin basın toplantısını Periscope üzerinden de yayınladı.

Ahmet Davutoğlu seçim döneminde aktif olarak Periscope kullandı. Cumhurbaşkanı danışmanları da Periscope kullanan siyasetçilerden.

Periscope'ta takipçi toplamak ve sevilen bir kullanıcı olmak için bazı ipuçları var.

Yayın açmadan önce yayın başlığını çok iyi seçin. takipçileri yanıltıcı başlıktan kaçının. İnsanları toplayacağım diye yayınınız ile alakası olmayan başlıklar açmayın. Mesela "Fenerbahçe stadından maç yayını" gibi bir başlık açıp, evinizden akvaryum göstermeyin.

Yayın konusunda ilginç ve orijinal olun. Artık herkes her şeyi izlemek istemiyor. Cidden ilgi çekebilecek konulara odaklanın. Kendinize bir konsept belirleyip konsept hesap da yapabilirsiniz.

Çekim kaliteniz iyi olsun. İnternet bağlantınızın iyi olması gerekiyor bunun için. Ayrıca kullandığınız aygıt da oldukça kaliteli olmalı. Donmadan net bir yayın yapabilmelisiniz.

İzleyici ile iletişim kurmak önemli. Soruları cevaplamak önemli. Ama gizemli bir Twitter kişisi iseniz Periscope'da başarılı olmanız zor.

Periscope açtığınızı duyurun Twitter hesabınızdan. Eğer güçlü bir hesabınız yoksa arkadaşlarınızdan duyuru rica edebilirsiniz. Veya Periscope üzerinden takipçilerini size çağırmalarını rica edebilirsiniz.

Yaptığınız yayınları kaydedin ve arşivde durmasını sağlayın. Böylece sizi yeni keşfedenler eskiden neler yayınladığınıza bakabilirler.

İstikrarlı olun ve mecraya özen gösterin. Düzenli yayınları yapın. Gittiğiniz gördüğünüz ilginç yerlerden yayınlar yapın.

Periscope yeni bir mecra dedik. Henüz kendi fenomenlerini oluşturmadı. Erken kalkan yol alır. Eğer kuvvetli bir mekan tanıtımı hesabı vb hesap yaparsanız Periscope'da kolayca büyürsünüz ve aranan fenomenlerden olursunuz.

Sosyal paylaşım siteleri her geçen gün daha fazla yer kaplıyor hayatımızda. Twitter, Facebook, Instagram gibi siteler, doğru habere ulaşmamız, sansürsüz bilgi edinmemiz için çok değerli kaynaklar hepimiz için. Bugün sosyal paylaşım siteleri, televizyon kanallarından, radyolardan, gazete ve dergilerden daha güçlü bir etkiye sahip.

Ancak öte yandan sosyal mecralar bizim üzerimizde bir baskı oluşturmaya da başlamış durumda. Hepimiz bu sitelerde daha iyi bir performans gösterme kaygısına düşmüş durumdayız. Arkadaşlarımızı etkilemek, onlardan geri kalmamak için çaba sarf ediyoruz. Sosyal medya hesaplarımız artık kimliğimizin değişmez bir parçası. Bizim kim olduğumuzu en çok sosyal medyada nasıl var olduğumuz belirliyor. Üstelik bu alemin bir de ölçümü (raiting) var. Eskiden telefon defterimizdeki insan sayısıyla ölçtüğümüz "arkadaş" sayısı, şimdi Facebook’taki, Twitter’daki takipçi sayısıyla ölçülür oldu. Üstelik kimin ne kadar takipçisi olduğu da ayan beyan ortada.

"Bir şey kaçırdım mı acaba?" endişesiye yaşıyoruz sürekli olarak. Eşimizin dostumuzun neler yaptığını merak ediyoruz.

Facebook’u her açtığımızda arkadaşlarımızın hayatlarını kendimizinkiyle karşılaştırıyoruz. Eskiden televizyonda ünlülerin tatile gittiklerini, eğlendiklerini, yeni giysiler aldıklarını, çok güldüklerini, mutlu olduklarını, kedi-köpek beslediklerini, evlerini çok iyi döşediklerini görürdük. Onlar gibi olmak istesek de, kendimizi onlarla bir tutmazdık; çünkü onlar ünlüydüler, bizden farklıydılar. Paraları da imkanları da bizden kat be kat daha fazlaydı. Şimdi ise Facebook’u açtığımızda ünlüleri değil en yakın arkadaşımızın mutlu bir anda çekilmiş fotoğrafını görüyoruz. Gittiği tatili, yediği yemeği, katıldığı etkinliği, gördüğü filmi, okuduğu kitabı...

Fakat başkasının "mutluluğu" her zaman mutluluk vermeyebiliyor. Bir arkadaşının mutluluğunu görmek -onun adına sevinse bile- insana kendi eksiklerini hatırlatıyor. Alain De Botton’un dediği gibi, “İnsanın arkadaşlarının kendisinden daha iyi bir durumda olması, insanda buruk bir etki yaratıyor.”

Facebook, Instagram, Pinterest gibi sitelerde arkadaşlarımızın yaptıklarını ve sahip olduklarını görmek bize “eksik olduğumuz” konuları hatırlatıyor. Bu sitelere girip arkadaşlarımız kadar iyi yerlerde tatile gitmediğimiz, onlar gibi bir sosyal hayatımız, evimiz, arabamız olmadığı, onlar kadar neşeli anlar yaşamadığımız hissine kapılıyoruz.

Uzmanlar arkadaşlarının Facebook zaman tünellerine bakıp kendi hayatını onlarla kıyaslayan ve kendilerini "başarısız" olarak niteleyen insanların hızla arttığını ve bunun bu çağın hastalığı olduğunu söylüyorlar.

Aslında çok basit bir gerçeği hepimiz göz ardı ediyoruz. Duyduğumuz güvensizlik, bir nitelik ya da yetenek eksikliğiyle ilgili değil çoğu zaman. Kendimizi yeterli ve değerli hissetmiyor olmamız, nesnel koşullardan çok kendimizi nasıl algıladığımızla ilgili. Alain de Botton’un dediği gibi, “Egomuz hava kaçıran bir balona benziyor. Hor görülmeler ve görmezden gelinmeler egomuzu ‘pıss’ diye söndürüyor. Önem verdiğimiz birisinin bize ilgisi, bizi neşelendirirken ilgisizliği üzebiliyor. Bir iş arkadaşımızın bize gönülsüzce selam vermesi dünyamızı karartabiliyor ya da tam tersine aynı insanın bize değer verdiğini göstermesi bize hayatı birden bire yaşamaya değer kılabiliyor."

Eskiden kendimizi sadece yakın çevremize kanıtlama telaşı içindeyken şimdi çevremiz sürekli en geniş halinde durmakta. Ve biz kendimizi bu geniş çevremize anlatmak, tanımlamak, beğendirmek zorunda hissediyoruz. Eskiden mahalle baskısı vardı şimdi sosyal medya baskı var.

İnsan kendini başkasıyla kıyaslayıp sürekli olarak eksiklerine yoğunlaştığında mutsuzluğu da garantilemiş oluyor. Sosyal paylaşım sitelerine insanların koydukları “en mutlu an” fotoğraflarının neredeyse tamamı özenle “üretilmiş” görüntülerdir. Bunların tesadüfi bir şekilde çekilmiş masum görüntüler değil aksine çoğu kez “düşman çatlatmak” için kasten çekilmiş görüntüler olduğunu bilsek de etkilenmeye devam ediyoruz..

Ünlü psikolog Alfred Adler, insandaki yetersizlik ve eksiklik duygusunun, aslında bireyin gelişimi ve insanlığın evrimi için gerekli bir dürtü olduğunu söyler. Daha da ötesi bu dürtünün insanın yaşamını sürdürebilmesi ve gelişebilmesi için zorunlu olduğunu söyler. Alfred Adler’e göre, insanda bebeklikle başlayıp ölünceye kadar var olan “aşağılık duygusunun” ve bundan kurtulma çabasının aslında insanın ilerlemesinin itici gücü olduğunu iddia eder.

Arkadaşlarımızın ve takip ettiğimiz ünlülerin Facebook, Instagram, Pinterest sayfalarını kendi çıtamızı yükseltmek için bir itici güç olarak kullanmamıza hiç itirazım yok. Aksine bunları son derece öğretici ve yararlı buluyorum. Bize sağladıkları yeni bakış açıları ve verdikleri ilhamla bizim ilerlememize, olgunlaşmamıza katkı sağladıkları açık.

Üstelik sosyal paylaşım siteleri, insanları bilgilendirmek, ana akım medyanın yetersiz kaldığı zamanlarda iletişimi üstlenmek, sivil toplumun sesini duyurmak çok önemli bir işlev üstleniyorlar.

Ama diğer taraftan da sosyal paylaşım sitelerinde yayınlanan içeriğin bize kendimizi kötü hissettirmesine engel olmamız gerekiyor. Burada bizim arkadaşlarımız da dahil pek çok kişinin paylaştığı içeriğin başkalarını etkilemek üzere kasten tasarlanmış olduğunu bilerek davranmamız gerektiğini düşünüyorum.

Bir davete, bir arkadaş toplantısına, bir eğitim programına, bir iş toplantısına ya da kendi başımıza bir kafeye, alışverişe gittiğimiz zaman “o anı yaşamak” yerine, yaptığımız etkinliğin fotoğrafını çekme derdine düşüp onu bir an evvel Facebook’a, Instagram’a koyma çabasına girmek bence hayatı yaşamak değil ıskalamaktır.

Sosyal paylaşım siteleri “yaşanmış anlar”dan çok “özel üretim fotoğraflarla” dolu. 2012 TED Mid-Atlantic konferanslarında konuşma yapan top model Cameron Russell yaşanan “gerçek an” ile “yapım” arasındaki farkı çok iyi anlatıyor.

Önemli olan, Russell’ın da dediği gibi önemli olan insanın “nasıl göründüğü” değil, “ne olduğudur”. Kendimizi iyi göstermek için çaba göstermek yerine iyi olmaya çalışmalıyız. Kendi imajımızı oluşturmak elbette hepimizin hakkıdır ama insanın çok değerli yıllarını da sadece imaj oluşturma peşinde koşarak harcaması da kabul edilecek şey değildir.

Facebook ve Twitter de takipçi sayımızı arttırmak ve imajımıza yakışacağını düşündüğümüz “yapımları” bu sitelere yerleştirmeye çabalamak yerine gerçek ilişkiler kurmak ve onları gerçekten yaşamak için gayret etmeliyiz.

Afrika’da bir yerlerde sağlam bir hikâye yakalamış gazetecinin başından geçenlerle girizgâh yapan bir film izledim birkaç gün önce. Hikâyeyi aktarırken aslında birkaç çocuğun başından geçen olayları tek bir çocuğun başından geçiyormuş gibi gösterip çarpıcı olmasını sağlıyor fakat hırsına ve dikkat çekme duygusuna yenik düşerek yaptığı bu iş fark edilince gazetedeki işinden oluyordu. Nasıl olur da gerçeği eğip bükersin diye kovulmasıyla filmin asıl konusuna geçiliyordu ama ben orada kalmıştım. Çünkü film gerçek bir hikâyeden alıntıydı ve nasıl olurdu da gerçeği biraz daha dikkat çekici hale getirmek için değiştiren bir gazeteci işinden olabilirdi? Anlayamıyordum çünkü bu iş ahlakı benim ülkemin necip gazetelerinin kapısından bile geçmiyordu.

Bugün nasıl bir provokatif yalan haberle karşılaşacağım acaba diye heyecanla uyanıyorum. Kiminin hakikatine kendim ulaşmaya çalışıyorum kiminiyse önceden bulanlar vasıtasıyla öğreniyorum. Bir dönem arşivlemesem olmazdı isimli blog sitesi gazetecilerin veya habercilerin tutarsızlığını ve çark edişlerini, yalan haberlerini, art niyetli yorumlarını gözler önüne seren arşive dönük yayınlar yapıyordu. Günümüzde Yıldıray Oğur buna benzer yazıları çok güzel kaleme alıyor. Mesela bu yazıyı yazdığım gün sosyal medyada “Bursa’da oruç tutmayan Aleviler linç edildi” olarak tartışılan mevzunun aslı olup olmadığı ufak bir çabayla öğrenildi. Bursa’daki Alevi dernekleri başkanları ile görüşülüp olayın aslı öğrenildikten sonra onlarla yapılan bir basın toplantısıyla mevzunun mezhepsel ve dini hiçbir tarafının olmadığı ortaya çıkarılmış oldu. Bir çaba sarf edildi. Yani arşivlemesem olmazdı da Yıldıray Oğur da ve olayı daha yatsı gelmeden aydınlatanlar da bir çaba sarf ettiler. Peki, şu yukarıdaki resimde gördüğünüz olayı nereye koyacağız?

Bir siyasi büyüğümüzün de dediği gibi insan gerçekten hayret ediyor. Yani yalan haber desen değil, gerçek desen bu kadar saçma olamaz, kurnazlık desen bu kadar da göze sokularak yapılmaz. Hani en azından sayfayı değiştirseydik dedirtiyor insana ya da herhalde hiçbir şey bu kadar ikiyüzlüce istenmemiştir diyorum. Hele ki barış ikiyüzlülüğe hiç gelmeyecek bir kavram. İşin aslı her bulduğu fırsatta halaya durup “lexa lexa gerilla” diyen üniversiteli Kürt öğrenci kolektifleri pek barışsever ve ister görünmüyor(‘lexa’ Kürtçe ‘vur’ demektir). Misal ben 6-8 Ekim olaylarında Yasin Börü’nün ölüsüne işkence edilen sokakta olsaydım ve bu vahşeti yapanlar yanıma koşarak gelip soluk soluğa “biz barış istiyoruz” deselerdi inanmazdım. O yüzden nefesini toparlamış Demirtaş’a da inanmıyorum. Bence sağdaki daha samimi gözüküyor. Zira Kürt kamuoyunu ve muhalif basınımızı resimdeki devasa çelişkiyi göremez hale getiren kendileridir. Hem sağdaki savaş piyasasında daha tecrübeliyse bu onun suçu mu? Bildiği işi istiyor diye kızabilir miyiz? Zaten soldaki bilmediği bir şeyi istediği için sırıtıyor. Üstelik aklı başında denebilecek birçok gazeteci ve hatta aydın diye pazarlanan kimseler sağdakinin ağzıyla konuşmuyor mu?

Şu satırları yazarken bile bir daha resme dönüp baktım ve adını koyamadığım bu durum karşısında ne yapabilirim diye düşündüm. Artık gerçeği biraz yönlendirdiği için işinden kovulan gazeteciden ibret almayı bile tavsiye edecek durumda değiliz. Bırakın yalan haberle öfke tohumları ekip bir gün gelir biçeriz hesabı yapan insanlara kızmayı fazla ses getirmezse iyidir diyoruz. İnşallah da ses getirmezler zira hiçbir mesleki etikleri kalmadığından tek çare daha fazla insana ulaşmamaları için dua etmek kalıyor. Çünkü artık yalanla işlerini bitirmişler. İnsanların zekâlarıyla alay edecek derecede tutarsızlığı ahlak edinmenin rahatlığıyla her şeyi söyleyecek durumdalar. “Yahu”yu “lan” olarak duyan, şemsiyeyi silah olarak gören ve “barış istiyoruz” ile “savaş istiyoruz”u neredeyse aynı cümle içinde kullanabilen insanlarla mücadele ediyoruz. Belki öncekileri ifşa edebilirdik ve bazıları edildi de fakat resimdekine ifşa bile denemez zira ifşa bir karşıt tarafından yapılır. Buna olsa olsa foyası meydana çıkmak denebilir. İğrendiren de budur.

Sosyal medya kullanıcılarının kitap çıkarması Türkiye açısından konuşursak ilk defa Ekşi Sözlük'te oldu diyebiliriz.

Kendisi de sözlükte yazar olan ve yayınevi olan bir yazar, sözlüğün eli kalem tutan ve yazdıklarını geniş kitlelerin beğendiği yazarlarıyla görüştü. Sonra ortaya bir öykü kitabı çıkardılar.

Ekşi Sözlük Yazarlarından Ekşi Öyküler adını taşıyan kitap arka kapağında şu tanıtım yazısıyla çıktı.

"Yüzlerce yazar arasından seçilen 62 yazarın öyküsünden oluşan kitap, aşktan ölüme, ayrılıktan düşlere, şiirlerden yalnızlığa kadar birbirinden şaşırtıcı kısa öykülerin bir araya gelmesiyle oluştu.

Yeni yüzyılın genç insanlarının dış dünyasının nasıl olduğunun, sözcüklerle olan ilişkisinin nereye vardığının bir kanıtı olan proje nesiller boyu birlikteliğin somut bir kitaba dönüşmesiyle de aynı zamanda bir ilke imza atıyor.

Geleceğin genç yazarları bu kitapta saklı.."

(Kitap şu an bulunmuyor, yayında ve satışta değil, şanslı olanlar sahaflardan bulabiliyor)

Sonraları Facebook ve Twitter yaygınlaştı. Facebook ve Twitter hesaplarını büyüten "fenomenler" oldu.

Sosyal Medya ve kitap ilişkisi artık daha sıkı fıkı olacaktı. Nitekim oldu da.

Okuyan Us yayınları bu alandaki "fırsatları" erken gördü. Sosyal medya feneomenlerine "Dizüstü Edebiyatı" dizisiyle kapılarını açtı. Arka arkaya kitaplar gelmeye başladı.

Bugün bu diziden çıkan kitap sayısı 25. Bazı kitaplar tek baskıda kaldı ama bazıları 20 baskıyı çoktan geçti ve "çok satanlar" listesinde kendisine her zaman yer buldu.

Daha sonraları ise bireysel çabalarıyla kitap çıkaranları gördük.

Sosyal medyada sağda solda dillenmiş sözleri toplayan kitap yapıyordu artık. Üstelik "okur" bu kitaplara müthiş ilgi gösteriyordu. Kitaplar herkesin dilindeydi. Tüm internet sitelerinde çok satanlardaydı.

Okuyucular Facebook ve Twitter'da yoruma boğuyordu her paylaşımı. Hatta "Siz Necip Fazıl'dan sonra okuduğum en iyi şairsiniz" diye yazanı bile gördük bu kitaplardan birinin yazarına.

Bugünlerde yine sosyal medyadan parlayan yazarların kitapları revaçta.

Kitap çıkaranlar sosyal medyada popüler figürler olunca haliyle bu kitapları sert şekilde eleştirenler de sosyal medyacılar oluyor.

Kolayca reklamı yapılan kitaplarda kimse "edebi zevk" aramıyor.

Yazıya İsmet Özel'in Yıkılma Sakın şiirini nasıl yazdığına dair anısı ile son verelim.

Ekşi Sözlük'ten alıntılayarak...

"o sırada ataol, trabzon’dan malazgirt’e sürgün ve hapis gitmişti. ve elden, bana yıkılma sakın adlı şiirini gönderdi. askerdi, yedek subay. bir subaya karşı gelmekten hapsedilmişti. muş’a gelen malazgirtli orhan adlı bir çocuk, ataol’un şiirini getirdi bana. ben de ona bir şiirle cevap vereyim dedim. ama nasıl yapacağım? hem askerlik hem şiir olmuyor? hemen bir formül buldum. diş çektirene üç gün istirahat veriyorlardı. ağzımda da diş kökleri vardı. dişçiye çıktım, üç diş kökü aldırdım ve üç gün istirahat aldım. üç gün uğraştım, didindim, ama şiir bitmedi. bitmeyince gene dişçiye çıktım, dedim ki “şu dişleri çek.” çürük olan ama tedaviyle kurtarılabilecek olan iki dişimi çektirdim. dolayısıyla üç gün daha dinlenme imkanı doğdu ve altı gün içinde şiiri bitirdim. "