Yazının ilk bölümü biyoyakıtın ne olduğu konusunda idi. Bakınız: link

Bu bölümde ne olmadığı konusu etrafında olacak. O zaman hemen başlayalım.

Peki, bu yakıtların sunduğu avantajlar ne kadar büyüktür? Güvenlik sorununu bir kenara bırakır ve enerji ve çevresel etkenlere bakarsak, önümüze karışık bir tablo çıkar. “Tarladan tekerleğe” kazanılan enerji, ekonomi ile ilgili sorular ve yiyecek, hayvan yemleri, toprak kalitesi ve su kaynakları üzerindeki etkilerin yanı sıra karbon salınımları hakkındaki çalışmalar, değişik sonuçlara varır ve bütün biyoyakıtların eşit üretilmediğini ortaya koyar. Yatırımın enerji getirisi ile ilgili tartışma tüm hayat döngüsüne sağladığı katkıların net olarak tanımlanmadığına işaret eder. Nesnel olarak bakarsak, bu biyoyakıtların petrole bir enerji üstünlüğü yoktur.

Genel olarak etanol üretiminin neden olduğu çevre kirliliği kesinlikle petrol rafine etme işlemine göre daha azdır ama biyodizele oranla daha fazla arazi, enerji ve su gerektirir. Örneğin, bir galon (=3,78 litre) mısır etanolünü yetiştirmek için yaklaşık 130 galon su, damıtmak için 5 galon su gerekiyor; bu hesapta, mahsulün sadece %15’inin sulandığı varsayılıyor. ABD’nin yılda yaklaşık 35 milyar galon etanol üretme hedefine ayak uydurmak, yılda California’nın tüm nüfusunun harcadığı kadar suya mal olması demektir. ABD’de devamlı sübvanse edilmesine karşın, mısırdan elde edilen etanol petrolün yerini alabilecek bir ürün olarak kabul edilemez. Gerçekler, etanolün gerçekten enerji ve iklim açısından sağladığı faydalar nedeniyle değil, bölgesel ekonomik ve politik avantaj (tarımla uğraşan topluluklarına destek verilerek bu grupların vereceği oyu garanti altına almak) ile ilgili nedenlerle ABD hükümeti tarafından “kazanan” ürün seçildiğine işaret eder. Amerikan siyasetinde böyle bir egemenlik kurmasının başlıca sebebi, büyük şirketlerin lobi faaliyetlerine ve siyasete akıttıkları ödeneklerdir. (Yani, British Petroleum’u Beyond Petroleum yapmakla çevreci olunmuyor, iyi bir lobi için makyaj yapılmış olunuyor.)

2005’te dünya aşağı yukarı on milyar ton etanol üretti. Bunun %45’i Brezilya şeker kamışı, %45’iyse Amerikan mısırından elde edildi. Buna Avrupa kolza tohumundan üretilen bir milyar ton biyoyakıtı ekleyin ve sonuçta ortaya çıkan manzarada, dünyada ekim yapılan toprakların %5’inin gıda yetiştirmekten yakıt yetiştirmeye kaydırıldığını görürüz (ABD’de %20). 2008’de dünyada gıda arzının, talebin altında kalıp tüm dünyada gıda ayaklanmalarına sebep olmasının kilit etkenlerinden biri de Avustralya’daki kıtlık ve Çin’de artan et tüketimiyle birlikte buydu. 2004 ile 2007 arasında dünyada hasat edilen mısır miktarı elli bir milyon ton artmış, fakat etanol için elli milyon ton mısır ayrılmıştı, dolayısıyla geride başka amaçlar için kullanılacak otuz üç milyon tonluk talep artışını karşılayacak bir şey kalmamıştı: Böylece mısırın fiyatı yükseldi. Unutmayalım, yoksullar gelirlerinin %70’ini gıdaya harcıyor. Amerikalı araç sürücüleri kendi benzin depolarını doldurmak için yoksulların ağzından fiilen karbonhidrat aşırıyor. Ve yine BM rakamlarına göre, gıda fiyatları 2008 yılında dünya genelinde %35 oranında yükseldi ve böylece 2002 yılında başlayan yükselme eğilimi hızlandı. O tarihten itibaren tüm gıda maddelerinin fiyatlarında %65 oranında ilave bir artış kaydedildi. BM Gıda ve Tarım Teşkilatı FAO’nun dünya gıda indeksine göre 2008 yılında süt ürünleri fiyatları %80, tahıl fiyatları ise %42 oranında yükseldi.

Peki ya salımlar? Bu alanda gitgide artan bir tür hayal kırıklığı ortaya çıkmıştır. İlk başlarda, CO2 salınımlarında önemli oranda azalma olması kaçınılmaz gibi görünmüştü; petrol rafine etme işleminden kaçınılacak ve bir biyoyakıtın yanmasıyla ortaya çıkan karbonlar büyüyen enerji mahsulleri tarafından yeniden yakalanacaktı. Ama yürütülen çalışmalar kısa süre sonra bu resmi bulandırdı. Çünkü hidrokarbon yakmakla kıyaslandığında karbonhidrat mayalamak verimsiz bir iş alanıdır. Araştırmacılar, tarım faaliyetlerinde kullanılan fosil yakıtlar, gübre yapımında kullanılan doğalgaz ve ilgili bütün ulaşım süreçlerinde petrol temelli yakıtların kullanılması gibi nedenlerle karbon tasarrufunun azaldığı sonucunu buldu (Mısırın ya da şeker kamışının her dönümü için traktör yakıtı, gübre, böcek ilacı ve damıtım yakıtı gerekiyor; bunların hepsi yakıt!).

2007’ye gelindiğinde Avrupa’nın palmiye yağı talebinin dünyanın öbür ucunda, özellikle de Endonezya’da yağmur ormanlarının korkunç bir düzeyde tahribatına neden olduğu açıkça görülüyordu. Bu da “hayat döngüsü salınımları” kavramının çok daha fazla genişletilmesi gerektiğini ortaya koydu. Bir başka deyişle, doğal araziler enerji mahsul alanına dönüştürülürken ilk hesaplamalara arazi kullanımının etkileri dâhil edilmemişti.

Gerçekten de Batı’da coşan etanol ve biyodizel pazarı, ironik de olsa dramatik salınım artışlarına neden olmuştur. Bu artışlar, Güneydoğu Asya’da yağmur ormanlarının ve turbalık alanların yakılarak temizlenmesine, Brezilya’da yağmur ormanı ve savanalar ile ABD’deki yeşillik ve çalılık alanlarının palmiye, şeker kamışı, soya fasulyesi ve mısır ekilmesi için dönüştürülmesine neden olmuştur. Bu nedenle, yerel şirketlerin ve arazi sahiplerinin tropik çalılıkları kurutması ve yakması, Endonezya’nın, ABD’nin ve Çin’in ardından, dünyanın en çok karbon salınımı gerçekleştiren ilk beş ülkesinden biri haline gelmesinde rol oynamıştır. Söz konusu alanlar yakılmasa bile, habitatta gerçekleşen değişiklik, kesilip temizlenen bitkisel maddelerde, yer altındaki köklerin ve toprağın kendisinin içerisinde kalan organik karbonun zaman içerisinde çürümesi nedeniyle önemli oranlarda CO2 ve CH4 ortaya çıkmasına neden olabilir. Bu şekilde oluşturulan “karbon borcu” on yıllarca, hatta yüzyıllarca kalabilir. Bu nedenle, bu alanda yürütülen araştırmaların sonuçlarından biri basit ancak acımasızdır: Biyoyakıtlar, galon temelinde kıyaslandığında, bugüne kadar salınımlar ve iklim açısından petrolden daha kötü etkiler doğurmuştur.

Sonuç olarak, şu andaki kavrayışla etanol ve biyodizel politik yakıtlardır. Bu, söz konusu yakıtları üretmekteki asıl amacın, kendisi de önemli oranda politikleşmiş bir yakıt olan petrole bağımlılığı azaltmak olmasından kaynaklanır. Biyoyakıtlar, enerji açısından petrole kıyasla hiçbir üstünlük sağlayamadıkları gibi salınımlardaki sağladıkları genel iyileşme de belirsizdir.

Biyoyakıtların da karbon kaynakları olduğunu aklımızdan çıkarmamalıyız. Kolayca mevcut ulaşım sistemimize entegre olmalarını sağlayarak onları çekici kılan şey budur. Ancak, daha önce belirtildiği gibi, onları daha derin bir anlamda sorunlu hale getiren de budur. Kimyasal açıdan, bu yakıtlar alternatif değil vekildirler. Bu yakıtlar üzerine dev yeni bir sektör kurmak, yerel üreticiler ve dünyanın yoksul bölgelerinde politik himayeden Batı’daki büyük tarımsal işletme şirketlerine kadar uzanan yeni bir çıkarlar ağı oluşturarak hâlihazırda elimizde olan şeyi daha da pekiştirmeye yarar.

Yazıya başlamadan önce şehrimdeki patlamada hayatını kaybedenlere Allah’tan rahmet dilerim. Yakınını kaybedenler iyi bilir; ateş düştüğü yeri yakıyor. Allah yakınlarına sabır versin. Ama daha önemlisi, patlama ve kanlı ceset fotoğraflarını paylaşan bunun üzerinden ‘insanlık(!)’ dersi vermeye kalkan nekrofillere de Allah akıl fikir versin. Bu konu da daha önce ‘Şiddetin Gizli Çekiciliği’ başlıklı bir yazı yazmıştım. Merak edenler şuradan bakabilir: link

Konumuza dönecek olursak; yazıyı iki bölüme ayırdım. Tek yazı da yazmak isterdim, ancak konunun ehemmiyeti yüzünden biraz uzun tuttum. Çünkü önümüzdeki süreçte bu konunun daha yoğun bir şekilde tartışılacağını düşünüyorum. Ayrıca bizim memlekette bunun gibi veyahut da bağlantılı olarak çevre ile ilgili konular tartışanların birbirini dövmek için kullandıkları alanların başında gelir. o nedenle bu konular ne kadar iyi bilinirse o kadar faydalı olacağını düşünüyorum. Yazının ilk bölümü, biyoyakıtın ne olduğuyla ilgili olacak. İkinci bölümü ise biyoyakıtın ne olmadığıyla ilgili olacak. O zaman başlayalım.

Biyoyakıtlar kadar, dengesiz petrol fiyatları, enerji güvenliği ve iklim değişikliğine ilişkin endişenin daha fazla canlandırdığı başka bir yenilenebilir enerji alanı yoktur. Günümüze kadar geliştirilmiş olan tek olmasa da, başlıca seçenekler olan biyodizel ve etanol, 2003’ten sonra gitgide artan bir ilginin ve yatırımın odağı haline gelmiştir. Biyoyakıtlar, petrol temelli yakıtlara benzer biçimde depolanır, taşınabilir ve dağıtılabilir özellikteki yanıcı sıvılardır. Bazı modifikasyonlarla, günümüzde mevcut olan motorlarda kullanılabilirler ve enerji şirketlerinin rollerinde kökten bir değişikliğe neden olmazlar.

Biyodizel ve etanol, ister mahsul ister atık olsun biyokütleden yapılır. Biyodizel bitkisel ve hayvansal yağdan elde edilir. Kullanılan ana madde Avrupa’da kolza tohumu, ABD ve Brezilya’da soya fasulyesi, 2009’dan önce ise en çok Malezya ve Endonezya’dan elde edilen palmiye yağıdır. Etanol çoğunlukla şeker kamışından (Brezilya) ve mısırdan (ABD) elde edilir ancak daha başka bir dizi başlangıç malzemesi de kullanılabilir. Şu anda petrol ile farklı oranlarda karıştırılarak kullanılır. Karışımlar geleneksel motorlarda kullanılabilen %5’lik bileşimlerden (E05) sadece esnek yakıtlı araçlarda kullanılabilen %85’lik bileşimlere (E85) kadar değişiklik gösterir. [Örneğin; E85FFV’li (Flex-Fuel Vehicles: Esnek Yakıtlı Taşıtlar) bir taşıttaki %85 etanol ve %15 benzin karışımı, bir benzinli motorla karşılaştırıldığında, sera gazı salınımlarında en yüksek azalmayı sağlamaktadır.] Biyodizel petro-dizel ile %2 -%20 (B2-B20) arasındaki bir oranla karıştırılır ama dizel araçların yaygın olduğu Avrupa’da B100’e kadar yüksek düzeyli birçok bileşim kullanılır.

BİYODİZEL, “transesterfikasyon” adı verilen bir kimyasal süreçle üretilen, açık veya koyu sarı renkli, zehirsiz ve doğada çözünebilen bir sıvıdır. Basitçe anlatmak gerekirse, metil esterler diye bilinen uzun zincirli yağ asitlerini ve yan ürün olan gliserini oluşturmak ve ayrıştırmak için metanol ve bir katalizör [çoğunlukla kostik çözelti (Suda kolaylıkla çözünebilen bir kimyasal-NaOH)] kullanılması sürecedir. Süreç ortalama olarak %90 biyodizel ve %10 gliserin atığı oluşturur ve evde bile yapılabilir ancak her ev halkının ortaya çıkan kokuları ve yangın riskini hoş karşılaması ihtimali düşüktür. ABD’deki biyodizel yapımı için kullanılan maddeler arasında yemeklik yağ da yer alır (Chicago’da okul ve belediye otobüslerinin çoğunda restoranların atık yağlardan elde edilen biyodizel kullanılıyormuş). Biyodizelin enerji içeriği normal petrol temelli dizelden %7-9 daha düşüktür. Soğuk havalarda jelleşme eğilimi olduğu ve kauçuk hortumlarla contaları aşındırabileceği uzun zamandır bilinir ancak bu sorunlar katkı maddelerinin eklenmesiyle azaltılabilir. Aslında Rudolf Diesel’in kendisi 1895’te ilk motorunu ürettiğinde onu yerfıstığı yağı ile çalışacak şekilde tasarlamıştır.

Öte yandan ETANOL, fermentasyon sonucu ortaya çıkan ve içeceklerde bulunan alkolün (etil alkol) aynısıdır. Saf haliyle renksizdir, biyolojik olarak çözülebilir ve benzine oranlar çok daha az partikül ve %20 oranında daha az CO2 çıkararak yanar. Ancak etanolün enerji içeriği petrolden üçte bir oranında daha azdır. Bu da önemli bir gerçektir [bir galon (1 galon=3,78 litre) petrolün yaptığı işi ancak 1,5 galon etanol yapabilir.] Etanol suyla da karışabilir, bu da boru hattı ile taşınmasını imkânsız hale getirir. Öte yandan, etanolü (şeker kamışı, tatlı sorgum, şeker pancarı gibi) şekerce zengin kaynaklardan üretmek, petrolü rafine etmekten çok daha kolaydır; bitkinin suyu doğrudan fermente edilerek alkole dönüşür. Buna karşılık “yeni nesil” etanolde muhtemelen çoğu bitkinin yapısal malzemesi olan lignoselüloz (oduna sağlamlığını kazandıran "lignin" ve "selüloz" maddelerin karışımını) kullanılacaktır. Bu sayede, neredeyse bütün otlar, ağaçlar ve kent, tarım ve orman kaynaklı biyokütle atıkları hammadde olarak kullanılabilir. Selülozik etanol üretimi henüz ticarileşmemiştir; yine de lignoselüloz biyokütle dünyada en yaygın biçimde bulunan doğal kaynaklardan biridir. Ciddi bir potansiyele sahip olduğu düşünülür ve bu alana odaklanan çok araştırma mevcuttur.

Selülozik biyokütle stokları herhangi bir gübre kullanılmaksızın büyürler. Ayrıca yanan biyokütle stoklarının ürettiği CO2 fotosentez yoluyla yeniden emilir ki; bu da atmosfere net bir CO2 aktarımı olmadığını gösterir. Fakat selülozik biyokütleden etanol yapmak mısırdan yapmaktan daha karmaşıktır ve dört adım gerektirir: Önişlem, enzimatik hidroliz, mayalanma ve ürün iyileştirme ve mayalanma. Önişlem ve enzimatik hidroliz arasındaki etkileşim çok iyi anlaşılmadığı için bu adımlardan en zor ve pahalı olanı önişlemdir. Selülozik biyokütlenin daha kapsamlı kullanımından önce bu alanda daha fazla araştırma gerekmektedir.

Üçüncü bir yakıt seçeneği ise BUTANOLdür. Enerji içeriği çok yüksek olan butanol (benzinden sadece %10 daha düşüktür) etanolden ya da biyodizelden daha az aşındırıcıdır, buharlaşma oranı daha düşüktür (işlenmesi daha güvenlidir), boru hattı aracılığıyla taşınabilir ve birçok motorda kullanılabilir. Butanol üretimi, yirminci yüzyılın başlarında, aseton üretiminin yan ürünü olarak, mısırın Clostridia acetobutylicum adlı bakteri aracılığıyla fermente edilmesi ile başlamıştır. 1940’lar ve 1950’lerdeki düşük petrol fiyatları üretiminde hammadde olarak petrolün kullanılmasına neden olmuştur. Fermentasyon sürecinde geleneksel olarak düşük ürün üretimi sorunu yaşanmıştır (butanol yoğunluğu %2 civarına eriştiğinde bakteriler ölür) ama üretim miktarı başlangıç malzemesi olarak başka şeylerin kullanılmasına ilişkin araştırmalarla artırılabilir. Yanma sonucu ortaya su ve CO2 ile göz ardı edilebilecek miktarda partikül madde çıkar. Sülfürdioksit ve azotoksitler ise oluşmaz.

Biyoyakıtın ne olduğu kısmı bu kadar, devamı sonraki yazıda…

Buhar gücünün kullanılması ve küçük atölyelerden fabrikalara geçilmesi , üretimin hızlanmasıyla başlayan sanayi devriminde Osmanlı çağı yakalayamamış ve hammadde satıp, mamül alan ülke konumuna gerilemiş. Avrupa'nın artan hammadde ihtiyacı sömürgecilik dönemini başlatmış ve Avrupa gözünü yeraltı ve yerüstü kaynakları bakımından zengin (her ne kadar gerilemişde olsa belli bir pazar hacmi olan) Osmanlıya dikmiştir.

1. Dünya savaşından çıkan Türkiye'nin sanayi devrimini geçde olsa yaşayıp üretime odaklanması beklenirken (en azından benim açımdan)tarıma dayalı ekonomide ısrar edilmiştir. Sanayi devriminin getirdiği yenilikler sadece tarımsal üretimde kullanılmış ve yerli teknoloji geliştirmek isteyen girişimcilerin önüne set çekilmiştir (örn. Vecihi Hürkuş)

Aynı dönemlerde Japonya tarım teknolojisini geliştirip madencilik ve sanayi üretimini artırmış ve ticaret fazlası vermeye başlamıştı.

Osmanlı Devleti'nin 1. Dünya Savaşı'nda başına gelen bu kez 2. Dünya Savaşı'nda Almanya ve Japonya'nın başına geliyor ekonomik ve siyasal anlamda çöküşler yaşıyorlar.Savaş sonrasında savaşa girmemiş olmasına rağmen Türkiye'de ulusalararası yardımlardan faydalanıyor ama yine bu yardımları sanayi ve üretim alanlarında kullanmamayı tercih ediyor.Aynı dönemde Japonya ve Almanya ise savaş sırasında yerle bir olan fabrikalarını modernize ederek yeniden ayağa kaldırıyor , üretim tekniklerini geliştiriyor,eğitimde gerçek reformlarla insan kalite ve donanımını artırıyor.Biz Batıdan medeni kanunları kılık kıyafeti harfleri ithal ederken Almanya ve Japonya üretimi,tekniği ithal edip kendilerine uyarlayarak yeni teknolojiler geliştiriyordu.Almanya ve Japonya bunları 1960larda yaparken biz ise 1980 sonlarına kadar beklemek durumunda kalıyoruz.

Günümüzde yerli uçak,yerli tank,yerli araba yapmaya çalışan bir Türkiye var.Ancak yine geç kaldık artık elektrikli arabalar,sürücüsüz arabalar,üretimi kolaylaştıran 3 boyutlu yazıcılar,4Gden 40 kat daha hızlı 5G Drone'lar yapılıyor.Amerika Elon Musk'ı yetiştiriken biz girişimcilerimize yeterli destek sağlayamayıp sabah 8 akşam 5 memuru olmaya zorluyoruz. Adil kullanım kotası(sırf daha fazla kar uğruna) gibi saçma sapan kurallarla gençlerimizin internete erişimini sınırlandırıyoruz.

Zamanında yaşanmamış birkaç sanayi devrimi bizi bu hale getirdi. İlk sanayi devriminde Osmanlı'nın kaçırdığı bu fırsatı önünde örnek dururken ikincisinde, üçüncüsünde nasıl kaçırırsın.

İlk yapılan hataydı ancak diğer ikisi tercihti malesef.

İnsanın olduğu yerde umut vardır. Gözümüzü açalım bari bu kez gelen fırsatları kaçırmayalım ülke olarak.

Koç Holding eski CEO vekili Ekşioğlu, 2000 yılında yapılan bir röportajda "Koç Grubu geçmişte fırsatlar kaçırdı. Koç Holding'le ilgili bir kitap yazacağım. Konuyu Rahmi Bey'le de konuştum. Kitabımda kaçırılan fırsatları anlatacağım" diyor. 2014 yılında vefat eden Ekşioğlu'nun malesef böyle bir kitabı yok.

Koç Holding'in kaçırdığı en büyük fırsat şüphesiz GSM ihalesidir. Ekşioğlu'na göre bu fırsat, az para teklif etmekten değil, yabancı ortağa fazla bağımlı olmaktan kaybedildi.

Ekşioğlu, aynı röportajda Koç Grubunun yeni kuşağını "İhalelerin hepsine giriyorlar, ama hiçbirini alamıyorlar" diye eleştiriyor.

Tabii bu röportaj, Koç'un Tüpraş'ı satın almayı başardığı 2006 yılından önce gerçekleşmiş. Koç, Tüpraş'ı alarak yeni bir dönem başlattı. Tüpraş, bugün de Türkiye'nin açık ara en büyük sanayi kuruluşu ve yıllık cirosu tek başında 37 milyar tl ile en yakın rakibine birkaç kat fark atmış durumda. Koç, enerjinin ve petrolün tadına varmış olacak ki, petrol dağıtım pazarına da girerek bu alandaki liderliğini perçinledi.

Koç'un belki de en önemli özelliği, rekabetin çok çetin olduğu pazarlardan dinamik bir şekilde çıkıp, rekabetin düşük, kârın yüksek olduğu sektörlere yönelmesi.

Benim gözümde bunun en bariz örneği otomotiv lastiği sektörüdür. Çiftçinin tek bir traktör arka lastiği için, bir çift danasını sattığı zamanlarda Koç, sektörün göbeğindeydi. Ne zamanki Çin lastikleri piyasaya girdi ve piyasada rekabet kızıştı, Koç sektörden çekildi. (Bugün çiftçi tek bir dana ile isterse traktör lastiği koleksiyonu yapabilir).

Aynı durum, Gıda Pazarlama sektöründe de oldu. Mustafa Koç, Migros'u 2008 yılında yaklaşık 2 milyar tl'ye elinden çıkararak sektörden çekildi.

Bugün Koç, her ne kadar gücünü muhafaza ediyor olsa da, özelleştirme yoluyla büyümesi kolay değil. Eskiden çok fazla yerli rakibi yoktu, şimdi ise öyle değil. Otoyol özelleştirme ihalesine Ülker ile beraber girdi, fakat devlet verilen teklifi az buldu. Doğalgaz Dağıtım şirketlerinin gözbebeği İGDAŞ'ı ise devlet özelleştirmek yerine halka açmaya karar verdi.

Diğer taraftan Tüpraş'a rakip olacak Azeri Star Rafinerisinin inşaası hızla devam ediyor.

Bakalım Koç Grubu, yeni yönetimi ile nasıl bir performans sergileyecek.

Rusya gazı keser mi kesmez mi derken, bir baktım herkes kafa yormaya başlamış, biz bu enerji işini nasıl hallederiz diye? Bir de baktım o yatıyor, sırtını devlete dayamış çalışmıyor dediğiniz memurlar bile düşünmeye başlamış bu meseleyi. Kimse bu kış kestaneyi sobada mı yapsam kuzinede mi yapsam diye düşünmüyor.

Kimisi boğazlardaki akıntıdan yararlanıp nasıl bu elektriğe çevrilebilir derdinde. Kimisi güneş panelinin açısını değiştirmekle meşgul. Köydekiler şu su değirmeni nasıl ayağa kalkar diye uğraşıyor.

Savaşların toplumları ayakta tutan geliştiren bir şey olduğunu söylediklerinde yadırgasam da bu tezi sevmeye başladım. Nükleerin, silah olarak kullanılmasına karşı olsak da dünyada bu silaha sahip 8 ülke olduğunu şurdan öğrendik. link

Sahip olmak için çok geç kalmış olduğumuz gerçeği yüzümüze çarparken ve hiç değilse enerji üretiminde kullanalım derken Rusya ile uçak krizi gündeme oturdu. Enerji krizini, karakteri tırmandığı dağların aksine çok aşağılarda olan gayri milli dağcı gibi değerlendirecek de değilim. Oturup düşünüyorum kaç gündür biz bu enerji krizini başkasına muhtaç olmadan nasıl çözeriz diye. Erzurumluların tezek yakarız diyerek başlattıkları şerefli çıkışlarını onaylamakla birlikte, bunun bize yakışır şekilde "yumurtanın kapıya gelmesi" metoduyla çözülebileceğine inanıyorum.

Süperiletkenlik baktığım konulardan birisi oldu. Meşhur arama motorunda konuya ilişkin türkçe kaynak bulmak pek de kolay değil.

Süperiletkenler; elektriksel açıdan doğru akıma (d.c.) karşı sıfır-a yakın- direnç göstermeleri, normal iletkenler ile karşılaştırıldıklarında oldukça yüksek akım taşıma kapasitesine sahip olmaları, dirençsiz/kayıpsız olarak elektrik akımını iletmeleri ve hatta yüksek frekanslarda dahi çok düşük direnç göstermeleri devre elemanları üzerinde veya daha geniş anlamda devrelerde/cihazlarda ısınma problemini de ortadan kaldırmaktadır, deniyor. MAGLEV denilen süper hızlı trenlerin de temel mantığı süperiletkenliğe dayanmakta. Süperiletken bir malzeme manyetik alan altında kritik geçiş sıcaklığına doğru soğutulduklarında bu durum manyetik kaldırma kuvvetine(itme ya da çekme) dönüşerek yastıklama etkisi gösteriyor ve sürtünmeyi etkisiz hale getiriyor. Bu teknoloji CERN'deki yüksek hızlı parçacık hızlandırıcısının da en önemli unsuruymuş. Endüstriden yüksek enerji fiziğine, süper hızlı bilgisayarlardan, sağlık alanına kadar onlarca sektörde kullanılabilecek bu teknoloji ile ilgili az bir türkçe kaynağa ulaşabildim. Neyse ki; Ankara Üniversitesi'nde Süperiletken Teknolojileri Uygulama ve Araştırma Merkezi kurulmuş. link

Faaliyetleri nedir araştırma konularında ne aşamadalar bilemiyorum fakat, konuya ilişkin taramamda KTÜ'den bir hocanın da uçan tekerleğini ünlü video sitesinde görebilirsiniz.

link

Bizi ilgilendiren kısmına gelince bor-magnezyum bileşiklerinin süperiletken teknolojisinde kullanılabilmesi ve yüksek avantajları. Bununla ilgili yaptığım araştırma, yeterli araştırma geliştirme yapılırsa üzerinde çalışılırsa bunun bizim için ucuz enerji kapısı olabileceğini düşündürttü. Tübitak'ta ve üniversitelerde araştırmalar yapılıyor olsa da biliyorum ki kaynak yetersizliği gündemde. Buna ilişkin araştırma merkezi kurmak iyi bir gelişme olabilir. Fakat iş sadece fizik ve elektrik üretimi dışında, bor üzerine de çalışılması gerektiğini gösteriyor sanki. Düzelmeler olsa da nerelere ne kadar boşa para harcandığını biliyoruz bu ülkede. En ufak bir gelişmenin ne kadar köstek gördüğünü görüyor izliyoruz. Ama milli menfaatlerimizin bu kadar tehdit edildiği şu günlerde hiç değilse bu konulara eğilelim. Fosil yakıtlara sahip olmakla övünen ayılara muhtaç olmadan kuyruğu dik tutabilelim. Enerjimizi iç barışımıza ve ele güne muhtaç olmamaya harcayalım.

Haysiyet ve şerefle yaşamaktan başka istediği nedir ki bir milletin?

2. dünya savaşından harap bir şekilde çıkan Almanya'nın, Marshall yardımlarıyla yeniden inşa edildiği iddia edilir, fakat gerçek bu kadar basit değildir.

Savaştan sonra hasarı temizlemek için öncelikle sivil halka mecburi hizmet getirilmiştir. Yeni nesil için bir eğitim seferberliği başlatılarak, özellikle çıraklık eğitimli meslek okullarında gençlerin yetiştirilmesi sağlanmıştır. Bugünkü Alman kalitesindeki markaların üretilmesini sağlayan mühendis, bilim adamı ve matematikçiler bu eğitim ile ortaya çıkmıştır.

Yüksek tahsilli alman insanı, güçlü teknolojik ve endüstriyel geçmişi ve verimlilik ve hassasiyet odaklı çalışma ahlakı ile bu gelişimi sağlamıştır. Tabi bu gelişme bir gecede olmamıştır. Yıllar sürmüş ve Franz Josef Strauss, Şansölye Konrad Adenauer gibi güçlü siyasilerin liderliğinde olmuştur.

Bir şeyi "yeniden yapmak" demek, dünyanın diğer taraflarında kullanılan teknolojinin "daha yenisini" üretmek demektir. Taze ve yeni bir başlangıç yapmaktır. Almanya, daha teknolojik fabrikalar inşa ederek Amerika ve diğer ülkelerdeki fabrikalara üstünlük sağlamıştır. Örneğin bir Amerikan çelik fabrikasında, yatırımcılar sadece harcadıkları paranın geri dönmesinin peşine düştüklerinden, fabrikayı yeni yatırımlarla geliştirmemişlerdir. Hatta bu yüzden, Amerikalı bir çelik üreticisi "çelikte en iyi olmak istiyorsak, mevcut fabrikalarımızı bombalamalıyız" demiştir. Batı Almanya ise yeni fabrikalar inşa ettikten sonra bile yatırım, tasarruf ve sürekli gelişimi kısa vadeli kârlara tercih etmiştir. Fabrikalardaki Alman işçisinin yönetim kurulunda bir temsilcisinin olmasının da bunda bir katkısı olabilir. Bu temsil bugün de devam etmektedir.

Fabrikaları yeniden ayağa kaldırmak zannedildiği gibi çok uzun sürmemiştir. Çünkü fabrikalar yıkılmış olsa bile, bilgi, birikim ve tecrübe mevcuttur. Opel, Almanya'nın en büyük askeri araç üreticisiydi. Savaş boyunca 100 binden fazla askeri aracı orduya teslim etmiş, fakat aralıksız bombalanmış ve fabrika dümdüz olmuştu. Buna rağmen savaştan sadece bir yıl sonra bu kez sivil araçlar üretir duruma gelebildi.

Savaş sonrası Alman cumhuriyetinin ilk şansölyesi Konrad Adenaeur'un da bu gelişimde büyük payı vardır. Şansölye bütün almanlar için aralıksız çalışan, pozitif, coşkulu ve güçlü bir liderdir. Alman askerinin rehabilitasyonla normal hayata dönmesini ve insanların geçmişi unutarak geleceğe bakmalarını sağlamıştır.

Apple'ın kurucusu olan Steve Jobs, mücadele dolu hayatı ve yaptıkları ile hala etkisini hissettiriyor. Dünyanın en değerli markası Apple, ABD ekonomisini uçurmaya, bizi de -bir bakıma- çökertmeye devam ediyor.

Steve Jobs'ın resmini ilk gördüğümde resimde bir gariplik olduğunu hissetmiştim. Sonrasında köken olarak Suriye'li olduğunu öğrendim. Humus doğumlu babası Abdulfattah Jandali, 1950'li yıllarda yüksek lisans için ABD'ye gitmiş, burada tanıştığı Joanne Carol Schieble'dan çocukları olmuş, kızın babası evliliğe karşı çıkınca da küçük Steve bir aileye evlatlık olarak verilmiş.

Orta halli olan bu ailede yetişen Steve, ailesine yük olmamak için okuduğu üniversiteyi bırakır. Bir süre özel ilgi duyduğu tasarım derslerine devam eder. Nitekim bu dersler daha sonra Mac'in grafik ve harf altyapısını oluşturacaktır.

Steve Jobs Apple'ı kurduktan bir süre sonra bazı anlaşmazlıklardan dolayı işe aldığı CEO tarafından kendi şirketinden kovuldu. Daha sonra yenilik yapamayan şirket zora girdi. Bu yıllar insanların bilgisayarla ilk tanıştığı yıllar olduğu için bazı bilinmezlikler içeriyordu. Süleyman Demirel gibi 6 defa gidip 7 defa gelmese de, zor durumdaki Apple'ı kurtarmak için 1985 yılında bu kez tek patron olarak geri döndü.

O yıllarda bizde de rahmeti Turgut Özal başbakandı. Turgut Özal, ekonomik gelişim ve rekabet için yenilik ve inovasyonun önemini görmüştü. Türkiye'ye ilk bilgisayarları Turgut Özal getirtti ve Başbakanlık başta olmak üzere bazı kurumlara hediye etti. Aynı zamanda teknolojiye meraklı olan Turgut Özal, kimi zaman misafirler geldiğinde bile bilgisayar ve atarisinin başından ayrılmıyordu. Hatta birgün yeni bir bilgisayar oyununu denerken "Mesut burada olsa, kesin bunu kıvıramaz" dediği rivayet edilir. Bilmeyenler için Mesut Yılmaz, Turgut Özal cumhurbaşkanı olduktan sonra yerine başbakan seçtiği ama sonra çok pişman olduğu şahsiyettir. Cumhurbaşkanlığı döneminde işler kötüye gittiğinde Mesut Yılmaz'ın yerine Adnan Kahveci'yi düşünmüş, bunun gerekçesini ise özel kalem müdürüne şöyle açıklamıştır: "Çünkü Adnan, sürekli yenilik peşindedir, en önemli şey innovation’dır” (Adnan Kahveci 1966 ÖYS Türkiye Birincisidir aynı zamanda, Özal'ın Maliye Bakanı, sonuçta sağlam adamdır).

Bu yıllarda Turgut Özal'ın Steve Jobs ile temasa geçtiğine dair bir bulgu yok. Fakat Turgut Özal'ın Bulgaristan'daki Elektronik Harp mühendislerini Türkiye'ye çekmeye çalıştığını, oradaki türk halterci Naim Süleymanoğlu'nu Türkiye'ye getirdiğini biliyoruz. Eminim, Steve Jobs ile ilgili bir imkan olsaydı bunu değerlendirirdi.

Yenilikte dünyayı kasıp kavuran ve sadece kasasında nakit 200 milyar dolar bulunan Apple'ın en azından Türkiye ile küçük bir bağı olsaydı bile bu durum ekonomimize büyük faydalar sağlayabilirdi. Geçen gün ekonomist Can Fuat Gürlesel, "Gelişmekte olan ülkelerin ekonomi bakanları FED'in (ABD Merkez Bankası) adımlarını önceden bilmek istiyorsa Apple'ın satış rakamlarına bakmalı" dedi. Yani Apple, ABD'nin faiz oranlarını, dolayısıyla bizdeki dolar hareketini bile etkileyen bir firma. Aslında çok da şaşırmamak lazım, milyonlarca insanın elinden düşürmediği ürünlere sahip olan Apple, zaten hayatımızı etkilemiş durumda, doları da biraz yükseltmiş çok birşey değil.

Birçok marka ile bir araya gelip yöneticilerin kararlarını, markaların hayallerini ve yeni pazarlama stratejilerini konuşuyoruz. Hala bu işin dizi yada filmlerdeki gibi ilerlediğini zanneden markalarla karşılıyoruz. Bu markaların elbette isimlerini verip kötü duruma düşmeleri gibi bir çaba içerisinde değiliz. Fakat şu bir gerçek, eğer yeni bir araba aldıysan ve kullanmayı bilmiyorsan direksiyona geçmeyeceksin. Şoförün işine de karışmamak lazım.

Ufak bir sitemden sonra hemen asıl konuya geçmek istiyorum. İçerik pazarlaması günümüzde önemli bir yöntem olmaya başladı. Özellikle hikayeleri olan markalar rahatlıkla içerik pazarlaması konusunda ilerlerken bazıları ise bunu yanlış anlamlandırdı. Hatta ve hatta blogların sadece hatıra defteri olduklarını ve içerik pazarlamasının sadece ürünlerin teknik özellikleri ile ilgili olduğunu savundu. Örnek vermek gerekirse içerik pazarlaması, müşteriye deneyim değil akademik bilgi yıkmaya olarak algılandı.

Doğruyu ve fırsatları fark eden birçok şirketin pazarlama birimleri kadar önem verdikleri bu konu, markaların kullanıcılarına farklı deneyimler yaşatmasını sağladı. Aynı zamanda gerçek bir içerik pazarlaması ile ürün konumlandırma çalışmalarını destekledi.

İçerik pazarlaması dediğimiz gibi ürünün teknik özelliklerinin yada direk ürün ile ilgili bilgilerin verildiği bir yöntem değildir.

Üretilen içerik kullanıcıya yeni bir deneyim yaşatmalı, yardımcı olmalı, bilgi vermeli belki de onu heyecanlandırıp motive etmelidir. Ürün yada hizmeti dolaylı olarak destekleyecek ilişkiler kurulmalı. Ürün yada hizmetle ilgilenen kitlenin ilgisini çekecek v e dolaylı bir yoldan ürünü-hizmeti desteklemelidir.

Örneğin bir seyahat acentesi otel rezervasyonu ve uçak biletleri ile ilgilenir, belki de turlar düzenler. İçerik pazarlamasında kampanya, şehir özellikleri gibi bilgilerle dolu bir yöntem izlenmemelidir. Onun yerine Paris’te geçen romantik filmler listesi ile kullanıcı karşısına çıkabilir.

İçerik oluştururken de samimi bir dil kullanılmalıdır. Çünkü kalıplara dayalı, marka diplomasisi hiçbir işe yaramaz. Özellikle müşterilerin içerik pazarlama konusunda işe dahil olmaları büyük bir başarıyı getirebilir.

Kısaca özetlemek gerekirse hayattan gerçek dokunuşlarla ve amatör ruh ile yapılmalıdır. Kullanıcılara fayda sağlayacak her şey pazarlamada başarılı olacaktır.

Yani her markanın mutlaka direk ürününü – hizmetini anlatmadığı bloğu olmalıdır ve burası için içerik üretme işini disiplinli gerçekleştirmelidir.

Yaklaşık 2 yıl önce Sakarya'da yolu belediyeye düşen vatandaş, eline yeni tapu tutturularak evine geri gönderildi. Sahip olduğu arsanın eski tapu senedindeki m2'si ile yenisi arasındaki farkı gören ama işi çözemeyen vatandaş, ne olduğunu anlayana kadar da iş işten geçti. Çaresiz belediye ile milli emlak arasında mekik dokudu ama taraflar muhatap olarak hep karşıyı gösterdi. Vatandaş bu koşuşturmacanın sonunda anladı ki evin ya da arsanın bir bölümüne hazine ortak olmuş.

Peki bu nasıl oldu?

Vatandaşın oturma odası, tuvaleti ya da bahçedeki tavuk kümesi hazineye nasıl geçti?

Gittiği yerlerde ''18 uygulamadan'' kısa ve net cevabını alan vatandaş nedir bu uygulama diye araştırdı durdu. Kullanılan hukuki terimlerden açıkçası hiçbir halt anlamadı. Birkaç bilene sorduktan sonra ortaya şöyle bir durum çıktı. Tuvaletini devlet sana geri satacak kardeşim!

Nasıl yani?

Şöyle ki devlet dedenin babanın yıllarca çalışıp biriktirdiği para ile aldığı arsanın yada yaptığı evin bir kısmını, etraftaki yeni yapılan dairelere ya da satılan arsalara bakarak fiyat olarak onları baz alarak sana geri satacak.

Peki bunu alacak param yoksa ne olacak?

Onun da çaresi bulunmuş.

''Başkasına satarız :)''

İnsan düşünürken sinirleniyor. Devlet vatandaşın hakkını, refahını, huzurunu korumak için yaptığı kanunla; aynı vatandaşın huzurunu kaçırıyor, refahını düşürüyor ve hakkını yiyor.

Bu vatandaşların içinde zamanında tarlasını, parasını kendi ödeyerek parsel yapmış ve bir kısmını zaten devlete bırakmış olanlar var. Devlet kalan yerden bir o kadar daha alıp adama geri satıyor.

Düşünün; yıllarca çalışıp zar zor satın aldığınız ama paranız olmadığı başkasına satılan yerinize adamın biri gelip ''burası benim'' diyor. Katil olmamak elde değil.

Yakında Sakarya'dan vurdulu kırdılı, yaralamalı infazlı haberleri duyarsınız.

Arkadaş sohbetlerinde mevzu ekonomi, teknoloji ve üretim olunca konu döner dolaşır "Niçin Yerli Otomobilimiz Yok"a gelir. Vecihi Hürkuş'lar, Nuri Demirağ'lar anılır, Devrim arabalarından dem vurulur, kutu-kutu arabalarıyla Koç'un, Özdemir Sabancı suikastiyle Sabancı'ların kulakları çınlatılır, henüz göremediğimiz babayiğitlerle sohbet uzar gider.

Ne kadar da "biz aslında şöyleydik", "şöyle olmasaydı çoktan şunları yapmıştık" desek de, bunların hiçbiri yerli bir markamız olmadığı gerçeğini değiştirmez. Bana sorarsanız, aslında bu durum sürpriz değildir. Çalkantılarda dolu siyasi tarihimize, her 10 yılda bir tekrarlayan "kazan kaldırmaları" göz önüne alırsak, bu şartlar altında yerli otomobiller, uçaklar üretmemiz şaşılacak bir hadise olurdu. Siyasi istikrarsızlığımız, ekonomik istikrarsızlığı da doğurdu ve aynı zamanda dış manipülasyonlara, yönlendirmelere açık bir ülke olduk.

Sonraki yıllarda, vatandaşın otomobil ihtiyacı pahalı ve zevksiz montaj mamülü "yerli malları"(!) ile dolduruldu.

Benim gördüğüm kadarıyla yerli otomobil konusunda iki farklı görüş var: Birinci görüş, artık otomobil markası oluşturmak için çok geç olduğu yönünde. Böyle düşünenler, piyasanın çok rekabetçi olduğunu, çok yüksek miktarlarda "batabilecek" yatırım gerektiği, hatta üreteceğimiz otomobilin kalitesiz olacağını ve Türklerin bile bunları almayacağını iddia ediyorlar. İkinci görüş ise yapabileceğimiz yönünde.

İlk görüşte olanlar, bence, ülkemizdeki büyük distribütor konumunda olan ve aracılıktan büyük paralar kazanan zengin holdinglerin düşüncelerinin etkisi altında kalıyorlar. Piyasanın kaymağını zaten yiyen holdinglerin, büyük bir yatırımla ellerini taşın altına sokup bir maceraya girmelerini beklememek gerekir.

Kaliteyi tutturamayacağımız iddiası ise bence yersiz bir iddiadır. Zaten yan sanayiimizle, fabrikalarımızla nasıl otomobil üretildiğini biliyoruz ve otomobil üretmek için Coca-Cola formülü gibi bir formülü bulmamıza gerek yok. Mevcut bilgi-birikim ve insan gücü ile bunu kolaylıkla yapabiliriz.

Mehmet Genç’e göre, Osmanlı ekonomik sisteminin üç temel ilkesi:

1) İaşe (Provizyonizm) 2) Gelenekçilik 3) Fiskalizm idi.

İaşe ilkesi; iktisadi faaliyete, ilk önce toplumun temel ihtiyacını eksiksiz karşılamak olarak bakar. Bundan dolayıdır ki, ihracat üretim faaliyetinin hedefi değildir. Osmanlı, ticari ulaşımın çok kısıtlı , ekonomik verimliliğin de düşük olduğu bir tarihsel dönemde kıtlığın,açlığın olmaması için ithalatı özendirmiş, ihracata ancak kendisi ‘doyduktan’ sonra izin vermiştir. Bunun için Osmanlı, kapitülasyonlara hiçbir zaman batının kandırmacası olarak bakmamıştır.

İaşe anlayışı, rekabetten tekelleşmeye gidilmemesi için dayanışmanın ve yardımlaşmanın üst düzeyde gerçekleştiği gelenekçilik ve hazine gelirlerini, yoklukta kullanılmak üzere, mümkün olduğunca arttırmaya dayanan fiskalizm ile desteklenmiştir.

Cemil Ertem'e göre buradaki çıkış noktası şudur: Herkese yetecek hakkaniyetli, tekelci olmayan üretim, spekülasyonun olmadığı bir ekonomi ve tüketicinin temel mal ve hizmetlere ulaşma hakkının sonsuz olması...

Günümüzde bu ilkelerin uygulanabilmesi mümkün mü sorusu aklımıza geliyor hemen? Galiba zor. Kendi vatandaşını müşteri olarak gören ve "vahşi kapitalizm" denen saçmalığın pençesine düşen ve bunu da "ekonomik refah" diye adlandıran iktidarlar hüküm sürmeye devam ettikçe daha da zor.

Osmanlı ekononomi hayatı hakkındaki aşağıdaki notlara bakarak şunu söyleyebiliriz; ekonomi liberal sisteme yakındır. Ancak narh koymak, zekât, cizye gibi hazine gelirlerini toplamak ve sarf etmek devletin elinde olduğu için başıboş bir liberalizm de değildir. Üretimde mümkün olduğunca hususi teşebbüsü; millî gelirin ferdlere taksiminde de sosyal adaleti esas almaktadır.

*Hususî mülkiyet dokunulmazdır. Yol inşaı gibi umumun menfaati gerektirdiğinde, şahsî malları hükûmet satın alabilir. Devlet memurlarının haksız kazançları müsâdere edilerek ellerinden alınır ve tekrar hazineye konur.

*Ticaret serbesttir. Ancak gerektiğinde ekmek, et gibi bir takım ihtiyaç mallarına narh (kâr haddi) konulabilir.

*Esnaflık, gedik usulüne tâbidir. Kalite ve arz-talep dengesini muhafaza endişesiyle, her beldede muayyen sayıda esnaf tutulur. Usta olmadan ve o işi yapan bir dükkân boşalmadan yeni dükkân açılmasına izin verilmez.

*Hükûmet, kıtlığa yol açmamak maksadıyla, hububat başta olmak üzere bazı mühim maddelerin kazâların dışına çıkarılmasını yasaklayabilir. Pamuk, sahtiyan, tiftik gibi bazı stratejik maddelerin de yurt dışına ihrâcını men edebilir.

*Yed-i vâhid (tekel) usulü vardır. Bazı malların alım ve satımı devlet eliyle yürütülür. Maliyet farklarından dolayı halkın zarara uğramaması veya stratejik malların dolaşımını kontrol etmek içindir. Tuz, tütün, afyon, palamut, ipek, zeytinyağı, pamuk, tiftik, yapağı zaman zaman yed-i vâhide bağlanmıştı. Bu usul Tanzimat’tan sonra kaldırılmıştır.

*Amme hizmetleri vakıflar yoluyla yerine getirilir. Devlet, mâbed, hastane, çeşme, köprü, imâret, mektep gibi hizmetlerin yapılmasını şahıslara bırakmıştır. Bunların yaptırdığı vakıfları da arazi ve gelir tahsis ederek destekler.

*Eyaletler, kendi harcamalarını kendi gelirlerinden karşılar. Artanı merkeze gönderilir. Onun için bazı yerler daha mamurdur.

link

.....................

'Bir Zamanlar Osmanlı' coğrafyasında insan aklının erebileceği, hakkaniyete dayanan İslam'ın izzet ve şerefine yakışan, insan haysiyetine gayet de uygun sistemler geliştirilebilmiştir. Bunu bugün yapmak, bu dünyayı bu şeytani zihniyetten kurtarmak bana göre mümkün değil. Kötülüğün iyilikten çok daha hızlı yayıldığı, hem yiyip hem de tapmaları için yeni yeni putların sürekli insanların önüne sürüldüğü ve insanoğlunun gözünü kötülükten alamadığı bir devirde gerçekten zor. Ama bir küçük Kayı obasından doğan Devlet-i Âli Osman vesilesiyle dünyaya adalet ve huzur iklimi yaşatan, yaratan dilerse neden olmasın?

Yolda yürürken gördüğüm afişte yazıyordu: “Türkiye’nin gelir adaletsizliğinde dünya ikincisi olduğunu biliyor musunuz?” Haklıdır belki de, nihayetinde bir istatistiğe dayanılarak ortaya konmuş olmalı. Nitekim gazete sayfalarında veya televizyon programlarında da bu tarz istatistikleri görmek her zaman mümkün.

İş bu noktada kalsa mesele değil. Ancak beri tarafta tam ters istikamette istatistikler de arz-ı endam ediyor. Türkiye ekonomisinin tırıstan önce şaha kalkmasını, ardından dört nala koşmasını gösteren istatistikler peşi sıra yayınlanıyor.

Halk ne yapacağını bilemiyor, hangisine inanacağına karar veremiyor gibi bir beylik laf etmeyeceğim. Nitekim öyle de değil zaten. Doğrusu, halk da bu durumdan gayet memnun. Nitekim hangi görüşün mensubu ise, kendi cenahının gücüne güç katan istatistiklere öyle bir sarılıyor ki, görseniz mübarek cenk meydanında istatistik silahlarını kullanarak düşmanla harp ediyor...

Hasılı cemiyetimizin bir problemi de bu şekilde kendiliğinden ortaya çıkıyor, ben buradayım diyor. Biz bardak ve bardağın içindekiler konusunda orta yolu bulamıyoruz. Hemen hemen her konuda birileri bardağın dolu kısmını görmeden pür dikkat boş kısma odaklanırken, bazıları da bardağın boş kısmı sanki hiç yokmuş gibi, tamamen dolu kısma bakıyor. Arada “yahu bardak nerede?” diyenleri de artık saymıyorum bile...

Halbuki bardak ne boş ne dolu. Bardağın boşuna odaklanmak ne kadar yanlışsa, “dolu tarafından bakmak lazım” cümlesi de, “sadece dolu tarafına bakmalı” şekline dönüştüğü oranda tehlikeli.

Gerçek olan şu ki, önümde bir bardak, ve içinde su var. Ve ben çok susadım.

Afiyet olsun...