Kur’anın bize anlattığı ilk kıssa Kalem suresinde geçen bahçe sahipleri kıssasıdır. Bu kıssada “bahçe sahipleri” bahçelerinde yetişen ürünleri toplamak ve bunları yoksullarla paylaşmamak gayesiyle erkenden yola çıkıyorlar fakat Allah’ın bir afetle ürünleri kullanılamayacak hale getirdiğini görüp, bunun üzerine gerçekten biz haddi aşan kimselerdik diyerek Rablerinden bağışlanma diliyorlar.

Allah, bize bahçe sahiplerinden bahsediyor. Egemenlerden, kodamanlardan, zenginlerden bahsediyor. Kazandığını yoksullarla paylaşmayan, yetimlerin başını okşamayan, gariplerin ellerinden tutmayan, aşağı yukarı yetmiş senelik yaşamında daha fazla kazanmayı ve kazandıklarını nefsi uğruna harcamayı görev bilmişlerden bahsediyor.

Bahçe, gördüğümüz ve görebileceğimiz her şey. Biz mülkün Allah’a ait olduğuna inananlar biliyoruz ki doğada gördüklerimiz, adil bir düzen içerisinde hepimize yetecektir. Bizler bahçenin yaşadığımız dünya olduğunu bilen ve bu dünyayı bir emanet olarak görenler olarak bu bahçede bizim de hakkımız var diyoruz.

Üzerinde ter döktüğümüz, emek verdiğimiz bu dünyadaki nimetlerde bizim de hakkımız var demek için savaşıyoruz. Bizler kıssada geçen ve egemenlerin keyfini kaçıran geniş halk kitleleriyiz. Onların gözünde bir hiç olsak da Allah’ın gözünde bizler hak sahipleriyiz.

Her özgür insan köleleştiğini fark ettiği anda öncelikle kendisini köleleştiren neymiş onu bir görmeli. Fakat zincirlerimize o derece alıştık ki ne zaman köleleştiğimizi dahi bilmiyoruz, üstelik zihnimizi uyuşturan modernitenin “kitle imha araçları” bunu farkına varmamıza engel oluyor.

Bu düzene hizmet ediyoruz ucundan kıyısından. Bize yaşamak için çalış diyenler çalışmak için yaşadıklarını fark edemiyorlar. Hayatında bir film izlememiş, bir türkü söylememiş, bir kitap okumamış adamlar kazandıkları paralarla övünüyor, başarıya hizmet ediyorlar.

İzlediğimiz televizyon programları, takip ettiğimiz diziler bizi uyuşturuyor. Dünyada olup bitenlerden yalnızca bize izin verildiği ölçüde haberdar oluyoruz. Uzun süredir ölen insanları kimliklerine göre tanımladık, bir süredir de sayılarına göre üzülüp üzülmeyeceğimize karar verir olduk.

Kredi kartlarımızın limitleri ölçüsünde yaşıyoruz. Ayakları çıplak garipler için yalnızca dua ediyoruz. Üzerinde bir hırka ile vefat eden peygamberin yolundan gittiğimizi iddia ediyor, kadınların yüzlerce lira harcayarak kendilerini köle pazarındaki esirler gibi beğendirmeye çalıştığı programları seyrediyoruz.

Küresel sermayenin ve medya patronlarının bizlere biçtiği değer bundan ibaret. Sen vücudunu para için satanlara fahişe derken, podyumlarda kendini pazarlıyorsun, televizyonlarda puan alıyorsun. Üstelik bunu güzellik ve estetik adı altında yapıyor ve bize izlettiriyorsun. Söylesene neden yapıyorsun bunu?

Gelin, bu iğrenç kültürden ve bu kültürün iktidarından kurtulalım. Bizi bu iğrençliğe mahkum etmek isteyen ne kadar siyasetçi, gazeteci, televizyoncu, kanaat önderi, üst akıl varsa hepsinden uzaklaşalım ve günün birinde öleceğimizi aklımızdan bir an olsun çıkarmayalım. Öleceğiz ve geriye yalnızca ürettiklerimiz kalacak. Tükenmemek için üretmeli ve kandırılmamak için sorgulamalı.

12. O sarp yokuş nedir bilir misin?

13. Köle azat etmek, / (Fekku Ragabe)

14. Veya açlık gününde yemek yedirmektir,

15. Yakınlığı olan bir yetime.

16. Veya hiçbir şeyi olmayan yoksula.

17. Sonra iman edenlerden, birbirlerine sabrı tavsiye edenlerden ve birbirlerine acımayı öğütleyenlerden olmaktır.

Zulmedenler nasıl bir devrimle devrileceklerini yakında görecekler. (Şuara227)

Biz ezilenleri yeryüzünde önderler kılmak istiyoruz. (Kasas 5)

Lehul Mülk / Mülk Allah’ındır.

Bak kardeşim sen kendinde bir şeyleri değiştirmedikçe hayatında değişim bekleme. Kafanda kur, kurgula, eksi-artı düşün taşın, hayal kur hiçbiri seni bir yere vardırmaya yetmez. He biliyorum çok zekisin. Kendini kandıracak kadar. Ama yeter artık demen gerek. Bu kadarı fazla. Abi önce kendinle çelişiyosun sen kime ne anlatacaksın he öyle bi derdin var mı o da tartışılır tabi. Günlerdir kendinle yaptığın bu derdin var mı sohbetine mahalleden geçerken ayıp olmasın diye esnafa selam veren zırto üniversiteli gibisin. Riya işlerine girmeyelim çıkmak zor. Aslında üşendim arkadaş. Üşendin, her ne haltsa. İşte kardeş asıl cevherin nerede olduğuna bakarken önce bi kural koyucunun, mükafatlandırıcının neye asıl manada değer verdiğine bakmak lazım. O kitapta kaç kere ‘düşünmeye, akletmeye’ vurgu var aptal değilsen anlarsın. Bak kardeş bu düşünme mevzu belki kapsayıcı bi kümesi işin ama bu yani başlangıcı da sürecin devamı da. İyi insan olcaksın arkadaş. Hakkın, adaletin tanımının ne olduğu gayet açık. O kendini çok kurnaz sanan kötü tarafın varya, -şeytanın filan demiyorum dikkat et- seni çok güzel kandırır, öyle ki kanmadığını bildğin halde kanarsın o derece aptalsın. Değilsin ama yekün olarak değerlendirilmez ki insanlar. Yani durumsal olarak iyi kötü vardır. Toplamını değerlendirmek benim işim değil, sonra ordanda kurnazca bi salvoyla kendi kendinin oyunun içinde bulursun kendini. Neyse işte ne dediğimin anladın şu son söylediğimde, anlamadıysan da az düşün. Çok düşün. Yapılabilmiş iyilerin tekrarı -bazen bu kural tam tersi işlese de- daha kolaydır. Ya otur bi düşün. Çok bi halt becerdiğin yok ama metodoloji olarak sana uygun bir şey elbet bulup kullanmışsındır. Filmi bi başa sar. Aynı filmi izlemeyi sevmem ama burda izlemen lazım. Çok önerilen bi filmi izlersin sonra bakarsın bi sürü oturmayan yeri vardır. Boşlama. Nöronlar arası bağlatıyı kur. Niyet paradoksu seni yanılmasın. Bilgi iki türlüdür, deneysel olarak ulaşılan yahut akletmeyle. Dışına çıkıyorsan problemlidir. O koca kafan bayatlamadan kullan. Neyse işte bi sürü emir kipi. Anladın sen. Selamla. 

4 yaşında kardeşim "neden ki" diye sorduğunda sanki bu soruyu ilk kez duymuşum gibi kaslarım gerildi, kasıldım ve beynime binlerce neden sorusunun küçük kurtları dadandı. "Neden?" o kadar yabancılaştık ki bu soruya. Birer müntesibi ve mağduru -hatta istemeden en büyük destekçileri- olduğumuz eğitim sistemimiz bizleri küçük yaşlardan itibaren alıp bu soruyu yavaş yavaş yontuyor beynimizden. En sonunda üniversiteye gelmiş bir genç hiçbir şeyi düşünemez ve yalnızca fikirsiz bir şekilde gününü gün eder hale geliyor. Buna mukabil sorgulama yeteneğimizi kaybettikten hemen sonra hayallerimiz tükenmeye başlıyor. Küçük bir çocuğun hayali dünyayı kurtarmak iken aynı çocuk 15 yıl sonra yalnızca daha çok para kazanmayı hayal ediyor ya, işte güzel bir misal. 
Sorgulamak düşünmenin, düşünmek ise tefekkürün ilk adımıdır. Ve muhakkak ki hem icraat, hem fikir ve akla gelebilecek her türlü güzel vak'a alt yapısında bir tefekkürü gerektirir. Her fiil evvela bir fikre muhtaç ise madem, düşünme yetisi sahip olduğumuz en kıymetli vasıf değil midir? 
Kafatasımda şiddetli beyin krampları... "Neden?" nereye baksam neden diyorum. Sonra birden aklıma bir söz geldi: "Nefis nedeni sorar, ruh nasılı". Sonrada bu söz kafamın en derinliklerine nüfuz edip çığlıklar atmaya başladı. Ne anlama geliyor bu söz? 
Tefekkür etmek için evvela sorgulamak şart, tamam. Ancak madem ki İslam bize edebi bunca öğütlüyor, o halde sorgulamanın da bir şekli, usulü, bir edebi olmalı. Ve ben kelamın çok hassas olduğuna inanırım. Kelimeler zannedildiği gibi kalın, belirli zemine oturtulmuş, keskin sınırları olan mefhumlardan ibaret değildir. Vurgu, tonlama, virgüller ile dahi aynı cümlenin mânası değişirken kesinlikle kullanılan kelimeler çok mühim. O halde doğru kelime hangisi? Hangisi bizi eşref-i mahlukatın alamet-i farikası olan tefekküre götürür? Hangisi isyana, inkâra iter adamı? 
Dostlar "neden" sorusu bünyesinde inkârı barındırır. Örneğin bir ağaç düşünelim. Betondan evlerin, asfalt yolların arasında, arnavut kaldırımların ortasında yeşermiş bir ağaç. Bu ağaç neden burada diye sormak esasında o ağacın bunca betonun arasındaki varlığına isyan eder, o varoluşu inkar eder ve aslında burada olmaması gerekirdi neden burada manasını zikreder farkettirmeden. Oysa nasıl sorusu bir teslimiyet halidir. O ağaç nasıl burada diye sorarsanız ağacın varlığını kabullenir yalnızca izahını merak edersiniz. Unutmamalı ki İslam dinide bize evvela teslimiyeti öğütler. Akla akılla veda etmek hususunda anlatıldığı gibi... 
Evet dostlar kelimelerin bir ruhu olduğuna inanıyorum. Ve "Neden" isyankâr bir ruh hali ile karşımıza çıkarken "Nasıl" bizi her dem teslimiyetin tebessümü ile karşılıyor. İşte bu sebepten nedeni sorgulamak yerine nasılı çözmek, öğrenmek, bilmek gerek.

“Bir insanı yargılamadan önce, gökte üç ay eskiyinceye kadar onun mokasenlerinde yürü.”
Kızılderili Atasözü

Gözlerin sadece görüneni algılayabildiği toprakların arasından delicesine fışkıran ayrıksılığımla alaycı ve boş bakışları hiçe sayarak, benim için ömrüme neden olacağını bile bile altı ay boyunca mokasenlerini takip ettim seni tanıyabilmek ve anlayabilmek adına. Aralık kapının ardına saklayarak kendini, yalnızca başını uzatıp uzaktan izlerken sen beni; her bir davranışına ve sözüne anlamlar yükledim, sarkacın özelliğini yitirdiği zaman süreçlerinde. Bilmemek ve bilememenin neden olduğu kaygının getirisi olan korkusuzluğun tedirginliğiyle; cevapları hep muhtemel olarak kalacak, sormamam gereken sorular sordum, senden habersiz, sana dair. Oysa her şey çok daha basit olmalıydı. Öyle demişti geçen hafta görüştüğüm; eskiden kirpikleri kaşına değen, şimdilerde ise kirpiksizliğin eşiğindeki arkadaşım, hayatının dönüm noktası olan geçmişini anlatırken.

“Evet, yaptığım davranış kötüydü, bunun için yaklaşık üç ay görüşemedik zaten. O ise, kırıldığını bile ifade etmedi. Sessiz, sakin köşesine çekildi. Aramalarım yanıtsız kaldı, sesime ses verdiğinde ise güvenirliğim azalmıştı. Bir şeyler yapmalıydım. Üzen, yıpratan bendim ve toplumsal rollerimiz, bizler dünyaya gelmeden çok öncesinde biçilmişti. Karmaşık düşünceler beynimde dolaşırken oysa her şey çok daha basit olmalı dedim kendi kendime. Hani Pavese diyor ya; sözler değil eylem; diye. Sözcüklerin anlamını yitirmesini değil, anlamın kapasitesini doldurduğu zamanı ve taşıdığı anlamın gerçekliğinin ortaya konulmasını ifade ediyordu bu üç kelime.” diyerek devamında olumlu sonuca nasıl ulaştığının ayrıntılarını anlatmıştı ve arkasından da yazılarımdan çıkardığı sonuçlara dayanarak “Bunun için sorgulama, anlamlar yükleme ve sadece basit düşün, yoksa çok yıpranırsın” cümlesini eklemişti; bir zamanlar ifadelerini anlamakta zorlandığım, soyut düşünme üzerine bir başkasını tanımadığım, şimdilerde ise sade ve basit yaşamayı tercih eden arkadaşım.

Sade düşünmek ve yaşamak adına; kelimelerin ardındaki anlamları irdeleyip hakkını vermeden, önünü sonunu düşünmeden onları uzay boşluğuna fırlatır gibi savuracaksam, ait oldukları yerlere yerleştirmeyeceksem, adına çatışma denilen iletişimsizliği ya da yavan, yüzeyel, yanlış ifadeleri doğurmayacak mıydı? Sorgulama sürecinde ortaya çıkan soruların da elbette bir cevabı olmalıydı. Çünkü hayat bir felsefe değildi, soruları sorup geri çekilinecek. Ancak felsefe hayatın içinde anlam kazanabilirdi ve sonuçta edinilen anlam, belirsizlikleri dağıtıp durağanlığa son verebilirdi. Eylemsizlik, eylemsizliğin içindeki devinim ve sade düşünme ise çok uzağımdaydı. Ta ki sen bunu bana öğretene kadar.

Gitmeden bir gün öncesinde yaşananın acısını çıkarmak istercesine boyumu aşan öylesine yüksek duvarlar örmüştün ki, bırak sana ulaşmayı, gözlerim gözlerine dokunamıyordu bile. Arkanı döndüğünde ise demir kapının soğukluğu ve kapanışının çıkardığı gürültülü metalik sesle ürperdim. Attım kendimi, o çok sevdiğim kentin caddelerine ve kaos başladı.

Gidişinle avuç içlerim tırnak izlerimle tanıştı ve bu tanışıklık görüşmelerini devam ettirdi.

Günlerce sustum, dişlerim ilk önce birbirine geçti sonra diş etlerime. Tattığım tuzlu sıvıların sayısına bir yenisi daha eklendi.

Evimin kapısındaki zilin sesine cevap olarak açılan kapının ardındaki biri, ruhu alınmış bir beden görünce korktu, rengi attı. Birinin ardındaki diğerinin ise içi titredi, inceden bir çığlık koptu kimse duymadı. Gözlerinden bile sakındıkları, ailenin; şımarık, asi, tek kızı olan benle; her zamanki gibi ilgilenmek istediler ama ilk kez reddettim bu ilgiyi.

Soğuk duşun altına bırakarak saklamaya çalıştım kendimi. Tenime değen buz gibi damlalar gözlerimin şişmesine engel olamadı. Sadece ateş yüksekliği ile kendini belli eden alt solunum yolu enfeksiyonuna neden oldular. Haftalarca hırıltılı bir nefes ve derin öksürüklerle dolaştım yan yana, yürüyüş yaptığım yollarda.

Günün erken saatinde ben kahvaltı yapabileyim diye bana eşlik edenlerle masadayken gözlerimin önüne akşamdan kalma bir kare düştü. Temizlik hissi veren ellerinle ince belli bir bardağı tutuyordun, akşam yemeğinden sonraki an be an tadı çıkarılan çay keyfi saatlerinde. Zeytin tanelerinin arasına düşen kareye bakarken ellerimin arasındaki kızarmış ekmeğin kuru yüzeyi yavaş yavaş ıslandı, gözenekleri açıldı, genleşti. Devam edebilmek için ucundan kopardım, attım ağzıma ama yutamadım. Masadaki hiç kimse yutamadı. Sonra bir hışımla gardırobun başına geçtim. Ayıkladım siyah, beyaz renkli kıyafetlerimi ve çöpe attım şaşkın, tedirgin bakışlar arasında. Yalandı siyah, beyaz renklerin hüznü; yalandı yansıtmaya çalıştığı duygular. Ortada tüm ağırlığıyla basit bir gerçek vardı; ilk önce göremediğim, ardından görmek istemediğim, sonrasında kabullenemediğim, şimdilerde kâğıtlara aktardığım; üç basit kelimeden oluşan, basit bir gerçek. Pavese’nin sözü: “ Sözler değil, eylem! “

“Birini nasıl seviyorduk? Nereden başlıyorduk? İlk önce seviyor muyduk? Yoksa ilk önce güveniyor muyduk?” diye soruyordu Oğuz Atay. Ben ilk önce güvenmeyi seçerken aynanın karşısına geçip şiirler okudum, gözlerimdeki sana bakarak ve E. Cansever’in meşhurluğuna bir çeyreklik meşhurluk daha eklendi, gün ışığımın mikrofonik sesi eşliğinde.

Başlangıçta ayrımına varamasak da duyanların kıskanacağı türden bir sevdaydı bu ve nitekim de öyle oldu. Sen yerinde değildin ve bu sevdayı kıskananların bakışlarının bıraktığı etkiyi ancak içerek unutabilirdim ve içtim; bir, iki, üç diye saydı acı bir sessizliği paylaştığım arkadaşım. İçtim ama unutamadım, baş etmekte zorlandım ve nasıl baş edildiğini öğrenmek üzere aşkın toprağına doğru yollara düştüm. Sacayağına benzettiğim kente girişte Can Dost’un sıcaklığı karşıladı beni, güven ve huzur veren yüz ifadesi ile. Aradığım sorunun cevabı buradaydı ve anladım zaman içinde, öğrenip öğrenemediğim ise henüz belli değildi.

Gündüz saatlerinde can dostun canı; kokusunu içime çekmekle doyamadığım, kıvır kıvır saçları ile sevimlilik abidesi olan manevi yeğenimle yuvarlanarak oyunlar oynadık. O’nun uyku saatlerinde hissettim senin eksikliğini. Acıdan kaçmak insani bir gereksinim olsa da; bana seni ihmal ediyormuşum gibi geldi ve canım acıdı. Oysa diğer türlü de canım acıyordu. Ortası yoktu bu duygunun. Ama aslında her şey çok daha basit olmalıydı. Söyleyecek sözü olan; yazardı, konuşurdu, yollara düşerdi.

Ortada tüm ağırlığıyla basit bir gerçek vardı, üç basit kelimeden oluşan, basit bir gerçek. Pavese’nin sözü: “Sözler değil, eylem!“

Çok şükür yine bir Ramazan-ı Şerif ayına yetişmiş bulunmaktayız. Rabbimize ne kadar şükretsek az. Geçen senelerde aynı iftarlarda hurma ile oruç açtığımız, dua ettiğimiz, omuz omuza aynı safta namaz kıldıklarımızın bazıları artık aramızda yok. Onlar için Ramazan ayına kavuşarak şereflenme ve bu ayın bereketiyle bereketlenme nasibi ebediyen kapandı.

Her Ramazan-ı Şerif ayında olduğu gibi bu sene de en azından ilk on beş günü camilerimiz tıklım tıklım dolup taşıyor. On beşinden sonra ise hızla Yatsı ve akabinde eda edilen teravih namazına iştirakler düşüyor.

Dün akşam birinci teravih kılındı, oradan başlayalım.

Malumunuz üzere namazlar bitti, herkes dağılmaya yüz tuttu. Cami görevli ve cami ile yakinen ilgilenen arkadaşlarımız olması hasebi ile camiden çıkışımız en son onlarla olacaktı. İmam odasının önünde cemaatin çıkmasını beklerken, yukarıdaki resimde görüldüğü üzere caminin tam ortasında vuku bulmuş ve çıkışta arkadaşlarımız tarafından cemaat idrarlı yere basmasın ve bunun sonucunda daha da etrafa bulaşmasın diye leğen konulduğunu gördüm.

İnsaf!

Diyanetin, diyanetçilerin, kendini muhafazakâr olarak tanımlayan insanların birçoğunun dilinde epeydir ısrarla camilere çocukların getirilmesi meselesi var. Tüm iyi niyetleri ve saflıkları ile bu meseleyi mütemadiyen her fırsatta söylüyorlar.

Bu ülkeye Müslümanlık 2003 senesi ile birlikte gelmedi. Bu coğrafyada son yüz yılımıza nasıl tırpan vurmuşlarsa, ondan öncesi için ise, kökleri o tırpan vuranların hayallerinin ötesinde bir derinlikte bulunan bir geçmişi var.

Bana bu hususta muhalefet edecek olanlardan öncelikle benim gibi iki evlat sahibi olanları öne alayım. Sonra bir ve sonra ise henüz baba olmamışlar sırayla başlasın. Henüz bir aile kur(a)mamış olanlar ise biraz geri dursun lütfen.

Biz bunları söylüyorsak çocuk düşmanı da, ehli keyif bir insan da değiliz.

Camiler hususiyetli yerlerdir. Müslümanlar orada ibadet ederler. Buna gayret ederler. İbadetin farzlarından değilse de önemli şartlarından biri de “huşu”dur.

Daha henüz laftan sözden anlamayan, altı bağlı veyahut henüz tuvalet ihtiyacında kendini tutamayan, kontrol edemeyen çocukları camiye getirmek hangi din sevgisi aşılama gayretiyle izah edilebilir?

Bu ay için bu durumun, istisnaları her daim ayrı tutarak tek açıklaması vardır; “hanım zorla peşime taktı, bir şey diyemedim.” ya da camiye gelen bayanlar için, “Kocam sahura kadar kahveye okeye gitti, komşularda camiye gidince çocuğu yalnız bırakamadım.”

Ülkemiz günlük televizyon izleme süresi yetişkinlerde 4 saat. Kitap okuma oranı 10 saniye! Daha ne yazacaksın ki… Hele bu süre çocuklarda kuvvetle muhtemel uyku saatlerinin dışındaki her saattir.

Din sevgisi, cami sevgisi için doğduğu günden bu yana dini eğitimi ile ilgili hatırı sayılır hiçbir şey yapılmamış çocuk, cemaatin huşusunu ve cami görevlilerinin huzurunu bozunca tarifi mümkün olmayan cami sevgisine gark olacak öyle mi?

Laflarımız elbette çocuklara değil, 7 yaşından küçük çocukları camilere getiren anne-babalara.

Yazık değil mi o cemaatin için belki tam bir sene bekleyen ve belki son Ramazan ayımdır diye doğru düzgün teravih kılmak isteyen yaşlılar vardır. Yazık değil mi onlara tam namazdayken, küçücük bir çocuğun bezinden damlata damlata secde edilen yerleri kirleterek önlerinden bağıra bağıra koşuşturması? Yazık değil mi, işi Müslümanların ibadetlerini kolaylıkla yapmasına gayret eden cami görevlilerinin herkes gittikten sonra sabunlu suyla senin çocuğunun idrarını temizlemesi? Sen hiç kendi çocuğunun altının temizledin mi, anasına şöyle çekil bir kenara bu sefer ben değiştireyim dedin mi? Demiş olsan dahi kimsenin, başka kimsenin çocuğunun pisliğini temizleme görevi yoktur, kul hakkıdır bu.

Hadis-i Şerif’te şöyle buyuruluyor, “Camiye çocuk ve deli koymayın.” (İbni Mace)

Ehli Sünnet İslam Âlimleri de 7 yaşından küçük çocuklar evcil hayvan hükmündedir. Yani ne yaptıklarını bilemezler, cami içinde uygun olmayan işler yaparlar diye buyurmuşlardır.

Elbette 7 yaşına müteakip çocuklar ve gençler camiye getirilmeli, farklı teşviklerle camiye gelme alışkanlığı kazandırılmalı. Bu süre zarfında çocukların, gençlerin cami içindeki gülüşmelerine, haylazlıklarına anlayış gösterilmeli ve cami edebine dair bilgiler güler yüzle tatlı dille anlatılmalı.

Hülasa, çocuğuna dinini, namazı ve ibadethanelerini sevdirmek isteyen önce evindeki televizyon belasına ket vuracak. 5 vakit namazına özen gösterip, çocuğu doğduğu günden başlayıp namazlarını evladının gözü önünde kılacak; 7 yaşından önce evladıyla cemaat yapıp, 7 yaşından sonra illa ki evladıyla birlikte namazlarını eda etmeye gayret gösterecek.

İslamiyet edep dinidir. İbadetler ise en güzel, edebe riayet edilerek dinimize uygun olarak yapılanları taklit ederek öğrenilebilir. 

Otobüsçülük sektörü Türkiye'de kurtlar sofrasıdır. Bu sektöre girecekseniz sadece maddi bakımdan güçlü olmanız yetmez, sizi koruyan kollayanlar da olmalı. Kurduğunuz bu firma ile ulaşım pastasından pay almaya çalışacak ve rakiplerinizin de tekerine çomak sokacaksınız.

Neticede bu işten para kazanan "olağan firmaların" ekmeğine el uzatmış olduğunuzdan, onların gözünde bir düşman haline geleceksiniz. Önce size bunu kibarca anlatmaya çalışacaklardır. Sonra siz global dünyada teşebbüs hürriyetinden dem vurduğunuzda ortam gerilecek, "siz kim oluyorsunuz kardeşim, burası dağbaşı mı?" noktasında ise ipler kopacaktır.

Sonrasında şiddet safhası başlayacak, bıçaklar, silahlar konuşacak, belki birileri ölecek. Bir diğer ihtimal, faili meçhul bir cinayete kurban gideceksiniz veya 18 yaşından küçük bir delikanlı sizi sebepsiz yere öldürecek.

Fısıltı gazetelerinde "bunu X firması yaptırmış" şeklinde söylentiler çıkacak, ama bu tip iddialar nedense gazetelerde yer almayacak. Belki kimse belaya bulaşmak istemeyecek, "zamanlama çok manidar" bulunmayacak. Duyanlar ürkecek, kafalarında mafyavari karakterler canlanacak.

Birkaç yıl önce bir arkadaşımın yanına gitmek üzere şehirlerarası bir otobüse bindim. Otobüs oldukça eski bir model ve bakımsızdı. Arkadaşımı arayıp "B firmasının otobüsüne bindim, şimdi yola çıktık" dedim. Arkadaşım "Başka bir firmanın otobüsüyle yola çıkamazsın zaten" dedi. "Nasıl yani" dedim. "Bir firma daha vardı, yeni otobüslerle sektöre girmişlerdi ama sahibi öldürüldü".

Daha 3 yıl önce yaşanan bir diğer hadise ise uluslararası nakliye firmasına sahip bir işadamının başına gelenler. Müteşebbis işadamının onlarca tırı, Maceristan'da tır garajı vardır. Birkaç otobüs alarak büyük bir firmanın ismi altında iki şehir arasında yolcu taşımaya başlar. Otobüsler yeni, hizmet kalitesi yüksektir. Ne varki büyük firma ile sözleşmesinin bitmek üzere olduğu bir tarihte evinden çıktığı sırada bir genç tarafından bıçaklanır ve hayatını kaybeder. Delikanlının işadamını bıçaklamasının bir türlü mantıklı bir sebebi bulunamaz. http://www.boluolay.com/bolu/naci-keskini-baskalari-oldurttu-h16972.html

Böylelikle belki ileride daha büyük işler yaparak, otobüsçülüğün kalitesini arttıracak bir oyuncu devre dışı kalmış oldu.

Bütün bu olaylar olurken, uzun vadede fatura vatandaşa kesiliyor. Tekel haline gelmiş sektörde, gerçekten daha iyi hizmet verecek müteşebbisler korkutulduğundan ve ötelendiğinden, sektördeki hizmet kalitesi düşüyor veya olması gerekenin hep altında oluyor. Sektörü gerçekten meslek olarak değil, geçici olarak yapan muavinler-şoförler kaplıyor; otobüsüyle, ekibiyle, sistemiyle sektöre girecek profesyoneller olamıyor. Son yaşanan "üst düzey" garip olayı istisnai bir durum olarak görüyorum ve bu olayın baz alınmaması gerektiğini düşünüyorum. "Yolcunun uyuyanı makbuldür" düsturundaki otobüsçülükte, insanın yüzüne bakmayan muavinleri de gördük, güneşin batmaya yüz tuttuğu bir saatte, tek tek herkese "perdenizi kapatmamı ister misiniz?" diye sorup perde kapatan muavini de. Kalktıktan hemen sonra benzin istasyonuna girip yolcuların 15 dakikasını çalan otobüs firmaları da. Önemli olan otobüsçülüğün güvenlikten, servis kalitesine toplamdaki kalitesinin ne olduğu. Otobüsçülük sektöründe hizmet kalitesinin artması için mutlaka yapılması gerekenler var.

Sektörün iyileştirilmesine en büyük engel İstanbul'un kendisi. İstanbul, pastanın en büyük dilimi, en az pastanın çeyreği, belki pastanın yarısı. Sektöre girecek yeni bir firma İstanbul'daki yolcularına şehir içi servis hizmeti de vermek zorunda. Fakat bunu kendi imkanları ile yapamayacakları için büyük firmaların şemsiyesi altında girerek onların altyapısını kullanmak durumunda kalıyorlar. Son yıllarda onlarca firma kapanarak büyük firmalara komisyon vermek suretiyle çalışıyor. İstanbul'un heryerinden kolayca ulaşılabilecek bir otogarı yok, zaten bu yüzden büyük firmaların kendi otogarları ve servisleri var.

İstanbul'un özellikle Anadolu yakasında bir otogar ihtiyacı var. Bu otogar, bitirilecek olan Marmaray'ın uç noktasına entegre olmalı ve tüm İstanbul'a hitap etmeli. Bunun birkaç faydası olacak:

1. Marmaray'a diğer metro hatlarının da bağlanması ile İstanbul'un herhangi bir yerinde oturan yolcu kolaylıkla otogara ulaşabilecek.
   
2. Otogar İstanbul'un doğusunda (Anadolu tarafında) olacağından, otobüsler İstanbul trafiğine girmeden seferlerini yapacak. Sadece Trakya'ya gidecek olan otobüsler hariç ama zaten asıl yük İstanbul-Anadolu şehirleri arasında. Böylelikle zaman ve maliyet avantajı sağlayacak.
   
3. Zaman ve maliyet avantajının sağlanmış olması, otobüslerdeki 10 numara yağ kullanma oranının azalmasına da olumlu etki yapacak.

"Ben şimdi otobüse binmek için Beylikdüzü'nden Pendik'e mi gideceğim" diyeceksiniz, zaten Sivas'a gidiyorsunuz ve Pendik yolunuzun üstü. Üstüne üstlük Pendik'e raylı sistemle gidiyorsunuz, Esenler'den otobüse binseniz bir de köprü trafiği çekeceksiniz.

İstanbul Büyükşehir Belediyesinin Marmaray'a entegre olacak ve tüm İstanbul'a hitap edecek bir otogar projesiyle Otobüsçülüğün kalitesi artar. Servis problemleri halledilmiş aday firmalar sayesinde biz yolcuların seçenekleri artar, Antalya'ya Antalya Seyahat, Konya'ya Kontaş ile gitmemiz mümkün olur. Bu şekilde Ankara, Antalya, Muğla gibi şehirlerden daha iyi hizmet verebilecek güçlü firmalar çıkabilir.

Peki, bu nasıl oldu? Kısaca şöyle efendim: Biz 1920’lerde metrik sistemden, şapkadan -hatta şapkadaki tavşandan- alfabemize kadar her şeyimizi çağdaş uygarlık seviyesine ulaşabilmek için değiştirdik. Abdullah Cevdet din konusuyla ilgili bir seferinde şöyle demişti: “Millet, Tanrısıyla münasebete girmek istemiş, artık anlamını bilmediği kelimelerle Tanrısına hitap etmenin manasızlığını anlamıştır.”

Biz ve Almanlar savaştan yeni çıkmıştık. Bizde “Almanya yenilince, bizde mi yenilmiş olduk?” sorusunun etrafında derin bir tartışma sürüyordu. Almanya’da ise şöyle şeyler oluyordu. 1920'lerin sonunda Alman Uzay Yolculuğu Topluluğundaki fizikçilere, Alman ordusu, askeri amaçlı roket teknolojisini geliştirmek için ödeme yapmayı teklif etmişti. Wernher von Braun ve I. Dünya Savaşı gazisi Walter Dornberger bu fizikçilerden önde gelen ikisiydi. Tam da bu sıralarda bizdeki en önemli tartışma Kur’an’ın Türkçeleştirilmesiydi. E, çağdaşlık bunu gerektirirdi. Hemen kollar sıvandı. Suriyeli bir Katolik olan Zeki Meğamiz’i çeviriyi yapmakla görevlendirdi.

1930'lara gelindiğinde Walter Dornberger roketlerin "A Serisini" geliştirmeden sorumluydu. A1 çizim tahtasından öteye gidemedi. A2'ye anahtar niteliğinde yeni bir teknolojik parça ekledi. A3 ise daha güçlü bir modeldi. Ama asıl büyük yenilik A4'tü. Bu sırada diğer askeri projelerin desteklenmesine karar verilince, A4'ün geliştirilmesi ertelendi.

1930’larda ise bizde şöyle gelişmeler yaşanıyordu: Biz Türkler acaba Dolikosefal mi, yoksa Brakisefal miydik? Bunun hemen ortaya çıkarılması gerekiyordu. Yine bu süreçte ırkımızı da güçlendirmemiz gerekiyordu. Bu konuda Abdullah Cevdet’in müthiş bir fikri vardı. Şöyle diyordu: “... diğer bir olumlu tedbir, kanımıza kan ilave etmektir. Ben bu sistemi inceliyorum, sonucu Sağlık Bakanlığı'na sunacağım. Bunun ana çizgileri: İtalya, Almanya gibi müthiş derecede artan ve taşan milletler vardır. Bunları Türkleştirmek şartıyla arazi veririz. Sosyal durumları layık olan bu adamlar Türkler'le evlenerek, akrabalık ve karşılıklı ilişkiler kurarak Türk ırkı içinde kaynar. Diğer şart da, Anadolu içine gelecek ve kanlarını kanımıza katacak bu göçmenlerin ziraat ve ziraat sanayiinde bilgili olmaları ve bir miktar sermayeye sahip bulunmalarıdır.(Link: http://www.sabah.com.tr/yazarlar/ardic/2015/12/19/damizlik-erkek )” Çalışmalar dünyadaki en üstün ırkın Türkler olduğu anlaşılmış oldu.

1940’lara gelindiğinde nihayet roketlerin seri üretimine geçildi. Fakat Sovyet ordusunun hızla gelişmesi ve 1943'te Müttefik Kuvvetler'in Peenemünde'deki roket yapım üssüne tahrip edici bir saldırının düzenlenmesi, Almanları bir hayli yavaşlattı. Saldırıda A4'ün süper motorunu tasarlayan mühendislerden Walter Thiel öldü. Roketler için artık yeni bir üsse ve isme ihtiyaç vardı. Yeraltı Laboratuvarı Program, Almanya'nın ortasındaki Kohnstein Dağı'nın altında, Mittelwerk tünel ağının içinde bulunan bir yeraltı üssüne aktarıldı. Von Braun tarafından tasarlanan A4'e yeni bir ad, "Misilleme Silahı 2" anlamına gelen Vergeltungswaffe-2 veya kısaca V-2 adı verildi. Alman propaganda bakanı Joseph Goebbels bu ismin Müttefikler'in kalbine korku salmasını umuyordu. V-2 hiç kuşkusuz amansız bir silahtı. Biz ise bu süreçte Hitler’e selam çakıp, Faşist İtalya’ya bütün “like”larımızı gönderiyorduk. İlerlemeyle ilgili tartışmalar yine alevlenmişti. Henüz Styx’in “Boat on the River” şarkısının ünlü olmasına çok seneler olmasına rağmen aklına nereden geldiyse bir tanesi bu durumu aşabilmemizin yolunun Mandolinden geçtiğini söyledi. Eski sanatlar yasaklanınca yerine de bir şey konmayınca sanatsız kalmış milletin hayat damarlarından kan sızıyordu. Bunun önüne geçilirse, millet en kısa sürede hatta beşinci günün şafağında tekrar Batı’ya bakmaya başlayacaktı. İyi de elde avuçta bir şey yoktu. Ekmek bile karneye bağlıydı. Bir başkası şu öneriyi getirdi: “İçimizdeki İrlandalılardan varlık vergisi alalım” bu fikir herkesin aklına yattı. Ancak işler umulduğu gibi gitmedi.

Rüzgâr Almanlar için tersine dönmüştü. V-2'nin altın çağından yeterince faydalanamadan, Avrupa'dan hızla çekilmeye başladılar. V-2 Londra'ya korkunç hasarlar verdi, ama kimine göre de Almanya'nın savaşı kaybetmesine neden oldu, çünkü V-2'nin geliştirilmesine çok para harcanmasına rağmen, silah savaşı Almanya'nın lehine çeviremeyecek kadar gecikmiş, zamanında yetişememişti.

Almanya’nın batan bir gemi olduğunu ve en iyi patronun ABD olduğunu fark eden von Braun ve ekibinden bazıları, gecenin bir köründe Alman yasalarını çiğneyerek ayrıntılı füze planlarını paketleyip işgalci Sovyet ordusunun gözlerinden uzakta, Mittelwerk yakınlarında bulunan metruk bir madende sakladılar. Von Braun'un şansına roketin müthiş potansiyelinin farkına varan ABD'liler, V-2'nin ardındaki beyinleri kapma isteğiyle onu arıyorlardı. 12 Eylül 1944'te, yedi Alman bilimci ailelerini geride bırakarak altı ay ABD'de çalışmayı kabul etti. Von Braun da onlardan biriydi. Çok önemli Alman bilimcilerden bazıları da doğuya, Sovyetler Birliği'ne yönelmeye karar verdi. Böylece roket uzmanlığı Doğu ile Batı arasında neredeyse eşit şekilde dengelendi. Artık füze yarışının sonraki evresi başlayabilirdi.

Almanlar savaşı kaybetti ve bizde tozlu raflarda yerini almış olan bir tartışma tekrar ortaya getirildi: “Almanya yenilince, bizde mi yenilmiş olduk?”

Soğuk Savaş Sovyetler, V-2 teknolojisinden kalanların bazılarını daha sonra kullanmak üzere sakladıktan sonra, bu teknolojiyi yeniden geliştirmeye koyuldular. Sovyetler Birliği, artık konvansiyonel nükleer bombardıman uçağı yapmaya gücü yetmeyeceğinden savaşı ucuza getirecek yeni bir nükleer başlıklı mekanizma geliştirmeye başladı. Sovyetler Birliği, teknolojik bilgisini uzay yolculuğu için de kullanmak niyetindeydi. Sovyet roket dahisi Sergei Korolev, hem dünyanın ilk uydusu Sputnik 1'in, hem de uzaya ilk insanı, (Yuri Gagarin) gönderen roketin arkasındaki beyindi. Von Braun'un roket teknolojisi üzerindeki etkisi muazzamdı. NASA'nın uzaya ve Ay'a uzanmasını sağlayan Saturn V roketinin ardındaki önemli rollerden biri de ona aitti.

V-2 teknolojisi sadece savaşın ve uzayın keşfinin yüzünü değiştirmekle kalmadı, diğer pek çok önemli keşfe de yol açtı. Ay'a ilk kez ayak basılması, beraberinde çeşitli icatları da getirdi; koşu ayakkabıları için rahat tabanlar, kablosuz elektrik takımları ve hafif yangın söndürme aleti gibi. Elbette bugün kullandığımız internete de kapı araladı.

Yuri Gagarin uzayda gezerken Türkiye’ye baksa şunu görürdü. Halkın plajlara akın edip vatandaşın denize girememesine yol açınca artık işleri tekrar ele almanın zamanının geldiğini düşünenler devrim(!) yaptı. Bunu onurlandırmak için bir de araba yapalım dediler, yaptılar da. Lakin Ankara’nın bağlarından ve büklüm büklüm yollarından geçemeden takıldı kaldı.

Biz zaten en çok “Devrim”in yolda kalanını sevdik…

NOT:

V-2 roketiyle ilgili bilgiler için Jheni Osman’ın “Dünyayı Değiştiren 100 Fikir” kitabından yararlandım.

Kısa bir panaromadan uzun bir selamın yankılandığı, sırasız odalı, hayalleriyle dünya genişliğindeki küçük bir gece kondu misafirliğin den bağırışların anlamını araştırın. Herhangi bir tiyatronun bilmem kaç perdelik oyunu olmamasına rağmen dibe vurmuşlukların ağır tütün kokusuna sarılmış, ağır bir dram olması muhtemeldir. Ve muhtemeldir hiç özlenmeyen birinin selamında ki şaşkınlık nidası olması. Elleri kınalı bir kızın belki hiç giyemeyeceği gelinliğin hayalini kurarken ki mutlu çığlıkları da olabilir. Eve fazladan bir boğaz girmesine rağmen mutlak bir inançla ‘rızkı veren ALLAH tır’ deyip geçim derdini unutup yeni doğan bebeğini tüm gücüyle seven bir babanın sevinci de olabilir. Sırasız sobalı bu evlerdeki ağır kasvetli sessizliğe nasıl kulak vereceğiz peki? bir dostun derdine derman olamamanın hüznünü nasıl duyabileceğiz. Sobanın üzerinde ısıtılan suyun, yemeğin varsa evde küçücük çocuklara zarar verebilirin telaşesini nasıl görebileceğiz. Sırasız odalı, sobalı, bu evlerdeki huzuru da anlatabilmek vardı şimdi ama panaroma kısa ve susamak lazım. Çünkü makyajını beğenmeyip tazaleme derdine düşenlere her gece tazelenen umutlardan bahsetmek gecelerimizi heba etmemize neden olabilir. ve biliyorum ki olay buradan ‘bulamadığı için aç kalan insanlarla çok yediği için bide spor salonlarında yediklerini eritmeye çalışan insanların ‘dünyasında görkemli bir kıyasa kadar uzayıp gidecek.

Kısa not: sosyal bir mesaj; yaşamak yada bir şeyler başarmak yada birilerini yenmek yada süslü kıyafetler,sosyal statü vb . durumlar insan olmakla eş değer degildir insanlığın bir örneği ekte(fotoğrafta) dir.